Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DETRUDO

Gramatyka
  • Formydetrudo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -si, -sum
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1.
      • a. zrzucić, strącić
      • b. + flumen skierować dokądś
    • 2. + aliquem tramite recto homines: wygnać, wyrzucić, wypędzić
  • II. transl.
    • 1. zepchnąć, strącić (w jakieś niekorzystne położenie)
    • 2. usunąć (ze stanowiska), pozbawić czegoś, zdegradować
    • 3. usunąć, znieść

Pełne hasło

DETRUDO, -ere, -si, -sum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • L.
I. propr.
1. res
a. zrzucić, strącić; deicere, deorsum mittere.
b. flumen skierować dokądś; immittere (in alveum)
DŁUG. Hist. V p. 618 : ne ... exercitus ... aggerem rumperet fluminis Guttalumque in veterem alveum d-ret.
2. homines: wygnać, wyrzucić, wypędzić; expellere, eicere. Occ. in imagine aliquem tramite recto sprowadzić z dobrej drogi ( HUSSOW. p. 89, v. 623 ). Cf. DETRUSIO I 2.
II. transl.
1. zepchnąć, strącić (w jakieś niekorzystne położenie); conicere (in iniquiorem condicionem), praec. in (ad) carcerem (-es) ( ZabDziej II p. 584, a. 1489 ; WAPOW. Chr. p. 62 et vulgo saec. XV—XVI; cf. Th. V 1, 843, 44 sqq.; simili sensucarceribus: CodEp II p. 228, a. 1429 ; AKap p. 33, a. 1536 ; cf. Th. V 1, 844, 73; item in arto loco: KodWp II p. 396, a. 1326) . Praeterea in exilium ( DŁUG. Hist. I p. 510, cf. Th. V 1, 843, 58 sqq.; item exilio: GALL p. 156, cf. Th. V 1, 844, 70 sqq.), ad obnoxietatem calamitatemque ( PP II p. 192, a. 1454) , in damna ( RHist III p. 312, a. 1510) , in morbum ( CRIC. in Tom. V p. 353 ).
Item
in monasterium ( StSyn III p. 8 ; ;cf. ConcPol VIII p. 128, a. 1415) , in sacerdotii sortem ( DŁUG. Hist. I p. 435 ) . Occ. ap. DŁUG. in obsidionis angustias ( Hist. V p. 363 ), in perpetuam servitutem ( ib. p. 564 ), in bestiarum et scropharum pasturam ( id. Op. p. 31 ), in iura ducum (a iure regum de Polonia Hist. I p. 380 ), in suffraganeam (ecclesiam metropolitanam: LibBen I p. 6 ), sub oppresionis fasce ( Op. p. 51 ), sub periculoso necessitatis articulo ( ib. p. 124 ). Cf. DETRUSIO II 1
2. usunąć (ze stanowiska), pozbawić czegoś, zdegradować; exuere, depellere, v. gr. misero honore ( IANIC. p. 243, v. 3 ), ex episcopatu ( DŁUG. Op. p. 501 ) , ex castri possessione ( id. Hist. V p. 439 ).
Praec. iur.
de bonis wyzuć z posiadłości; de possessione deicere. Item iure ( KsgGrWp II p. 322, a. 1400). Cf. DETRUSIO II 2.
3. usunąć, znieść; tollere, antiquare
KodKKr II p. 12 (a. 1337) : huius modi libertate d-sa.
Constr. ad
I—II: indicatur unde a. sq. abl. b. sq. de. c. sq. ex, cf. Indicatur quo a. sq. dat. cf. b. sq. ad vel in c. acc. c. sq. in c. abl. , cf. et Th. V 1, 843, 62.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)