Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DETRUNCO

Gramatyka
  • Formydetrunco, detrungo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I. propr.
    • A. +
      • 1. + mellificium ścinać, przycinać (gałęzie)
      • 2. przecinać, ciąć
      • 3. żąć, kosić (trawę)
      • 4. zburzyć, uszkodzić (budynek)
    • B.
  • I. membra corporis: odrąbać, obciąć
    • 2. homines: okaleczyć
  • II. transl.
    • 1. + abusus avaritiam Th. ukrócić, znieść, usunąć
    • 2. pecuniam:potrącić, odjąć
    • 3. part. perf. nieskładny (o mowie)

Pełne hasło

DETRUNCO s. DETRUNGO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • L. (part.
  • perf.),
  • A.
I. propr.
A. res
1. ścinać, przycinać (gałęzie); amputare (frondes) (saec. XVI). Occ. mellificium (i. al vearium)
StPPP VIII p. 556 (a. 1398) : mellificium ipsius ... d-uit et ad domum suam recepit.
2. przecinać, ciąć; incidere, praecidere
CRIC. p. 58, v. 20 : immotae colo d-ant stamina Parcae.
3. żąć, kosić (trawę); metere (gramen)
KodWp V p. 73 (a. 1405) : incole ... vnum iuger in feno ... in pratis cum instrumentis ipsorum cum falce d-re et in proprijs vehiculis ... ducere debent.
4. zburzyć, uszkodzić (budynek); demoliri, disicere, delere (aedificium)
CALLIM. Hist. p. 106, 20 : muro ... locis aliquot d-to ac diruto.
MIECH. Chr. p. 341 : fulmen ... lapides sinistri parietis d-uit et abrasit.
Locut.
altitudinem murorum obniżyć; inferiorem reddere
DŁUG. Hist. II p. 540 : altitudo murorum civitatis quatuor cubitis fuit d-ta.
B.
I. membra corporis: odrąbać, obciąć; amputare.
N.
mordicatim odgryźć; demordere
KADŁUB. p. 176 : linguam, labia mordicatim sibi d-ns absorbet.
2. homines: okaleczyć; mutilare.
Additur abl.
collo et manibus ( KsgŁawKr p. 209, a. 1393) .
II. transl.
1. ukrócić, znieść, usunąć; coercere, tollere, abolere, v. gr. abusus ( ConcPol VIII p. 158, a. 1529) , avaritiam ( CulmUB p. 792, a. 1538). Cf. Th. V 1, 845, 67 sqq. Vis propria vocis pellucet
Tom. VI p. 22 (a. 1522) : ne ... mea absentia mihi fraudi sit in curia ... quin potius defalcent, d-ent, mutilent, resecent vel per totum emulcent ... qui in nos ... vite et necis in acie lingue portant potestatem.
2. pecuniam:potrącić, odjąć; deducere, subtrahere
Rach Waw p. 33 (a. 1524) : propter indiligenciam cuilibet lapicidarum est de mercede sua d-tum.
3. part. perf. nieskładny (o mowie); minime concinnus (de oratione)
NIC. BŁ. Serm. III p. 85 : prae nimia delectationis dulcedine d-tae orationes vel potius eructuatae Domino euaporant vel deficiunt in oratione nescientes ipsi, quid loquantur.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)