Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DETRIMENTUM

Gramatyka
  • Formydetrimentum
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -i
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • ubytek, uszczerbek, szkoda
    • α.
    • β.
    • γ.
    • δ.

Pełne hasło

DETRIMENTUM, -i n.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • L.
  • A.
ubytek, uszczerbek, szkoda; defectus, damnum, iactura. Glossae Pol.
AGZ XIX p. 109 (a. 1496) : in d-um alias «na szkasza» ramis fullonum.
GLcerv p. 529 : d-um ... «szkoda».
Additur
a. gen. subi.
N.
monetae spadek kursu; pretii diminutio
CracArt I p. 25 (a. 1396) : tota universitas Regni Polonie in superaddicione denariorum ... periculosum monete senciet d-um.
b. gen. obi. , v. gr. honoris ( StPPP VI p. 322, a. 1527) , iurium ( KodMp IV p. 62, a. 1399) , sanitatis ( StPPP VII p. 118, a. 1497) . c. gen. explic. , v. gr. infamiae ( KADŁUB. p. 97 ) , oblivionis ( KodWp I p. 33, saec. XIII) , periculi ( ArPrawn VIII p. 133, a. 1416), item per abundantiam defectus ( PommUrk I p. 384, a. 1249) . Praeterea d. in c. abl. , v. gr. in spiritualibus ( StSyn IV p. 1 ) , in corpore ( KADŁUB. p. 72 ) . Saepius in formula in (ad) detrimentum alicuius (rei: ArPrawn I p. 16, a. 1326 et saepius).
Locut. verbales (praeter eas, quae in
Th. laudantur):
α. detrimentum subest (alicui rei: AGZ IX p. 25, a. 1420) , impendet ( Tom. V p. 107, a. 1520) , affertur (alicui: KADŁUB. p. 97 ).
β. alicui detrimento esse (item in detrimentum: KodMp I p. 28, a. 1338 ; cf. Th. V 1, 842, 75 sq. ), contingere seu accidere ( *PommUrk III p. 112, a. 1290) , in detrimentum consequi ( AAlex p. 470, a. 1505) , vergere ( KsgRWar I p. 525, a. 1526), item aliquem in detrimentum inducere ( CorpJP II I p. 444, a. 1519) , detrimentum alicui praestare ( FormJ p. 104 ).
Opp.
detrimentum redimere ( KodWp I p. 33, saec. XIII) .
γ. detrimentum incurrere ( BreslUB p. 227, a. 1372 et saepius), inire ( TPaw III p. 459, a. 1399) , promereri (sibi: MPH I p. 283, Thietmar ), recipere ( *PommUrk II p. 33, a. 1256) , subire ( StSyn IV p. 1 et saepius), sustinere ( UrkBBr p.110, a. 1284 et saepius, cf. Th. V 7, 841, 75 sq. ), sumere ( BRUNO Pass. p. 206 ), item detrimento succumbere ( PP II p. 110, a. 1450).
δ. in (ad) detrimentum declinare ( PP II p. 159, a. 1453) , labi ( KodWp III p. 46, a. 1356) , (per)venire ( Dogiel IV p. 228, a. 1525 ; Tom. XIII p. 182, a. 1531) .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)