General
Full Entry
More

DIRECTE

Grammar
  • Formsdirecte
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type
  • Part of Speechadverb
Meaning Outline
  • I. propr. recte, recta, recto itinere.
  • II. transl.
    • 1. per se, nullo interveniente
    • 2. praecise, plane, aperte, quidem, (quam) maxime

Pełne hasło

DIRECTE adv.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
[comp. directius:
KodMp III p. 14 (a. 1335) : quomodo direccius potest (cf. ib. IV p. 184, a. 1420); PP V p. 52 (a. 1426); JusPol p. 384 (a. 1531).
]
I. propr. prosto, w prostym kierunku; recte, recta, recto itinere.
Syn.
recte ( KodLit p. 238, a. 1419) , linealiter ( ZabDziej II p. 162, a. 1484) . Glossae Pol.
KodMp IV p. 184 (a. 1420) : d-e in latitudinem, wlgariter «prosto na szyrz».
JusPol p. 384 (a. 1531) : quanto d-ius, alias «trybem», granicies et scopuli inter hujusmodi haereditates debent poni.
II. transl.
1. (plerumque opp. indirecte) wprost, bezpośrednio; per se, nullo interveniente
KodMp I p. 69 (a. 1262) : vt omnes ville et possessiones ... que per nos illi monasterio siue d-e siue indirecte sunt collate, ad id monasterium ... debeant pertinere.
PrzywKr p. 7 (a. 1360) : ut dictum molendinum ... ab omnibus impedimentis et oppressionibus quibuscunque d-e vel indirecte nunquam ... debeat... impediri.
Ita passim.
Syn.
immediate ( BYSTRZ. AnalPost fol. i Va et saepius), per se ( AEG. Th. fol. B Ia).
Opp.
lateraliter ( BYSTRZ. Log. fol. 1 VIIIa) , reductive ( MONET. fol. B IIa ).
N. de tempore
IusMet p. 157 (a. 1474) : ad duos annos se continue et d-e sequentes.
2. (plerumque iuxta ponitur praecise) po prostu, dokładnie, właśnie, akurat; praecise, plane, aperte, quidem, (quam) maxime
StPPP I p. 64 (saec. XIV med.med) : ex eo, quod d-e contradatur praecepto divino.
ArHist III p. 199 (a. 1412) : Sechna pro sorte et porcione sua habebit precise et d-e medietatem omnium bonorum hereditariorum paternorum.
Ita saepius.
N. locut.
directe ex opposito :
CracArt I p. 65 (a. 1422) : arcum testudinatum ... construere debet ex opposito versus foramen et d-e ex opposito foraminis siccare braseos.
KodUJ II p. 186 (a. 1457) : domum meam in Cracovia sitam ... d-e ex opposito Minoris Collegii Artistarum.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)