Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONSEQUOR

Gramatyka
  • Formyconsequor, consecor
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -sequi, -secutus (sequutus) sum
Znaczenia
  • I.
    • 1. iść za kimś (czyimiś śladami)
    • 2. ścigać
    • 3. doścignąć
  • II.
    • 1. następować (po czymś)
      • a.
      • b.
      • c. de effectu: występować następczo, wynikać
    • 2. zajść, zdarzyć się
  • III.
    • A. propr.
      • 1. abstr.+ litteras pecuniam osiągnąć, uzyskać, otrzymać, zdobyć coś
        • ε.
        • ζ. + cursum temporis przemijać wraz z czasem
      • 2. iur.
        • a. + iure, iudicialiter, iudicialibus formis)uzyskać coś drogą sądową
        • b. + iustitiam (ius) uzyskać wymiar sprawiedliwości
      • 3. + arcem (civitatem) zdobyć, opanować
      • 4. + maritum wyjść za mąż
    • B. transl.
      • 1. + coniectura et abs.: domyślić się, pojąć, zrozumieć
      • 2. + verbis wyrazić (oddać) słowami
  • IV.
    • 1. dokonać czegoś, przeprowadzić do końca
    • 2. spełnić coś, wykonać

Pełne hasło

CON-SEQUOR s. CONSECOR, -sequi, -secutus (sequutus) sum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc. (-o),
  • A.
[part. perf. sensu pass.
KsgŁawKr p. 131 (a. 1375) : de pignore pleno iure consecuto (cf. ib. p. 133 et 152).
CracArt IV p. 23 (a. 1394) : pignus judicialiter consecutum (cf. ib. p. 28, a. 1397)
.
MPH IV p. 486 (a. 1456) : sanitate consecuta.
DŁUG. Hist. I p. 197 : in signum misericordiae consecutae.
Ib. II p. 276 : Henricus ex insignibus cognitus per Thartaros veloci concursu consecutus.
ZabDziej III p. 201 (a. 1492) : divorcio canonice consecuto.
Ita saepius. Cf. Th. IV 404, 22 et 29. part. fut. pass. sensu act.
KodMaz(L) p. 297 (a. 1484) : ad decursum trium annorum ... se consequendorum.
inf. fut. pass. consecutum fore:
KsgŁawKr p. 187 (a. 1392) : pecuniam fore lucratam et iudicialiter consecutam.]
I.
1. iść za kimś (czyimiś śladami); praecedentis vestigia sequi.
2. ścigać; persequi.
3. doścignąć; assequi.
II.
1. następować (po czymś); subsequi
a. de tempore.
N. constr.
DŁUG. Op. p. 127 : cum ... visio disparuisset sanitas ... Falislaum est c-ta (i. e. Falislai ).
b. de ordine.
N.
se adinvicem:
VITELO Pers p. 133 : humor glacialis et humor uitreus se adinuicem in oculo c-ntes.
c. de effectu: występować następczo, wynikać; effici, cogi. Praec. phil. t. t.
GŁOG. Hisp. fol. 141a : in significando et c-ndo simul est bona consequentia.
BYSTRZ. AnalPr fol. 1 4b : licet conclusio sit effectus in c-ndo premissarum, tamen non est effectus in essendo.
Ita saepius. Additur formaliter ( BYSTRZ. Log. fol. z VIIa ; ;opp. materialiter ib. ), inseparabiliter ( BYSTRZ. Top. fol. z 3b).
2. zajść, zdarzyć się; accidere, evenire.
III.
A. propr. et in imagine
1. osiągnąć, uzyskać, otrzymać, zdobyć coś; assequi, obtinere, potiri aliqua re, v. gr. litteras sim. ( StPPP VI p. 174, a. 1521) , pecuniam sim. ( KsgRachKr II p. 93, a. 1393 ; PrzPol p. 85, a. 1405 et saepius; cf. glossam Pol.
AGZ XIII p 234, a. 1447 : pecunias ... debet lucrari alias «docziskacz» sub honore, et si ... non posset c-i alias «doczisnącz» extunc etc.)
syn. extorquere: PrzPol p. 85, a. 1405). Multo saepius abstr. v. gr. α. beneficium ( AKapSąd II p. 380, a. 1525) , officium subcollecturae ( DŁUG. Op. p. 622 ) , possessionem bonorum ( KodPol II p. 626, a. 1283) , praebendam ( KodWp II p. 288, a. 1311) , regnum ( SSrSil VII p. 21, a. 1458). β. appellationem ( AGZ IX p. 208, a. 1503) , divortium ( ZabDziej III p. 201, a. 1492) , instantiam comparendi ( APozn II p. 425, a, 1501) , sententiam ( Tom. VI p. 285, a. 1523). γ. commodum, emolumentum, utilitatem ( *PommUrk VII p. 86, a. 1327 ; ConcPol IV p. 142, a. 1434-40 ; ArPrawn V p. 460, saec. XV exeunte ; et saepius; opp. damnum, incommodum: DŁUG. Op. p. 27 ; AGZ VI p. 205, a. 1480 ;et saepissime), effectum (res pro subi. DŁUG. Hist. IV p. 619 ) , optatum fructum ( *CodEp III p. 345, a. 1488) , possessionum destructionem ( AGZ IV p. 208, a. 1494) , unionem ( *DŁUG. Hist. IV p.625, a. 1440). δ. caelestia dona, delicias aulae invisibilis i. e. caeli ( *KodKKr I p. 50, a. 1253 ; PrzywKr p. 14, a. 1395) , famam militaris gloriae ( GALL p. 416 = 44,2 M. ), gratiam ( BRUNO Qfr p. 423 ; StSyn III p. 13 ) ;, indulgentiam ( AKapSąd III p. 245, a. 1480) , misericordiam ( DŁUG. Hist. I p. 197 ) , remissionem peccatorum ( KodWp I p. 175, a. 1237) , ultionem Divinam ( DŁUG. Op. p. 27 ).
N.
poena consequi i. q. puniri
KodMp II p. 124 (a. 1264) : si uiolenter accipiantur, nulla pena contradicentes et repugnantes c-antur (pass.? ).
ε. remedium salutare ( KodWp III p. 724, a. 1399) , sanitatem, valetudinem ( MPH IV p. 486, a. 1456 ; CodEp III p. 121, a. 1464).
ζ. cursum temporis przemijać wraz z czasem; una cum tempore praeterire
KodWp V p. 112 (a. 1407) : quoniam ea, que fiunt in tempore, cursum temporis c-untur, nisi literarum testimonio roborentur.
Constr.
a. sq. acc. b.
α. sq. ab.
β. sq. apud:
BRUNO Qfr p. 423 : c-i gratiam apud Deum.
AAlex p. 406 (a. 1504) : quin ... gratiam apud v. mtem ... essent c-turi.
c.
α. sq. de:
*PommUrk VII p. 86 (a. 1327) : quod ... de sua rebellione ... c-rentur commodum.
*Tom. IV p. 243 (a. 1517) : de quo sum c-ta tantam extremam letitiam.
β. sq. ex.
γ. sq. in c. abl.
PEREGR. fol. b IIa : in subditorum causis gratiam ... c-untur.
2. iur. t. t.
a. uzyskać coś drogą sądową; iure obtinere aliquid (saepe additur iure, iudicialiter, iudicialibus formis)
KsgŁawKr p. 155 (a. 1391) : racione ... debitorum ... partem domus iudicialibus formis et placitacionibus c-ti fuerant.
Cf. Ita saepius.
Item
causam suam (in aliquo)
KsgPrzem I p. 93 (a. 1419) : Nicolaus ... paruit quatuor iudicia contra ... Martinum ... et c-tus est ... in eo suam causam.
Fortasse huc spectat (sine obi. ) KsgGrWp II p. 16 (a. 1391) .
b. iustitiam (ius) uzyskać wymiar sprawiedliwości; ius dictum obtinere
AKapSąd II p. 458 (a. 1404) : quamvis de eo coram ... suo officiali c-i iusticiam bene possent.
Ib. p. 651 (a. 1483) : pro iusticia c-nda cum ipso organista.
*Dogiel IV p. 281 (a. 1531) : habere ... cum senatu Elbingensi negotium neque ... suum jus posse c-i.
Ita saepius.
3. arcem (civitatem) zdobyć, opanować; capere, expugnare
GALL p. 467(= 134,23 M. ): civitatem ... cum periurio c-i se reputavit.
Tom. IV p. 163 (a. 1517) : arcem ... oppugnavit et capitaliter eam c-i conabatur.
4. maritum wyjść za mąż; viro nubere
CracImpr p. 250 (a. 1551) : donec puella maritum c-ta fuerit.
B. transl.
1. coniectura et abs. : domyślić się, pojąć, zrozumieć; coniectura assequi, conicere
CALLIM. Hist. p. 20 : quantum diligentia et coniectura c-i potui.
Tom. II p. 249 (a. 1513) : conjectura ... c-imur, quod dato uno inconvenienti plura ... sequi poterint.
RevVlad p. 172 (a. 1598) : de numero mansorum praedii nihil certi c-i potuit.
2. verbis wyrazić (oddać) słowami; exprimere, efferre.
N. constr. sq. enuntiato interrogativo
Tom. II p. 85 (a. 1512) : quantum ... magnificentiarum vestrarum adventu letati sumus, nullis possumus verbis c-i.
Ib. III p. 395 (a. 1515) : non possum profecto verbis c-i, quanta ob id mtas sua affecta sit letitia.
IV.
1. dokonać czegoś, przeprowadzić do końca; efficere, perficere.
Additur
ad effectum ( Tom. VIII p. 160, a. 1526).
2. spełnić coś, wykonać; exsequi, persequi
KodMp IV p. 174 (a. 1419) : nos itaque volentes mandata apostolica predicta reuerenter c-i, vt tenemur etc.
AGZ XIII p. 431 (a. 1464) : potens erit ... in bona ipsius se intromittere, tamquam omnes gradus iuris esset c-tus.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)