Ogólne
Pełne hasło
Więcej

COMMISSIO-1

Gramatyka
  • Formycommissio, comissio, commisio,
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. propr. propr. (sg. gen.) popełnienie czegoś złego
  • II. transl. transl. zlecenie, polecenie, poruczenie
    • 1. iur.
      • a. pełnomocnictwo, zlecenie rozpatrzenia sprawy, oddanie sprawy do rozpatrzenia
      • b. + litteralis pismo zawierające pełnomocnictwo, zwł. zlecenie rozpatrzenia sprawy
    • 2. eccl.+ commissionis (-um) schedula suplika, prośba na piśmie do papieża
    • 3. polecenie, wstawienie się za kimś

Pełne hasło

1. COMMISSIO s. COMISSIO s. COMMISIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • A.
  • H.
  • Ha.
  • N.
I. propr. (sg. gen. ) popełnienie czegoś złego; actus malum facinus committendi, v. gr. simoniae ( MARTIN. OP. Marg. fol. 91b), violentiae (KodWp II p. 210, a. 1302).
Inde abs. :
wina, grzech; culpa, peccatum.
II. transl. zlecenie, polecenie, poruczenie; mandatum, negotium, iussum
*KodWp I p. 293 (a. 1255) : secundum c-em capituli gene ralis et vestram ... ordinationem fecimus infrascriptam.
Lites I p. 23 (a. 1320) : castrum ... tenuit et rexit ex c-e ... regis.
Ita saepissime.
N. locut. adv.
commissione ( CracArt IV p. 4, a. 1329 et saepius), de, ex commissione ( AKapSąd II p. 26, a. 1417 ; supra 3 et passim), iuxta (per, secundum) commissionem ( AKapSąd III p. 287, a. 1509 ; ZabDziej II p. 63, a. 1483 ; supra 669,55 et saepius).
Syn. et iuxta posita
auctoritas ( AKapSąd III p. 2, a. 1448) , commenda ( ib. p. 214, a. 1528) , credulitas ( CodVit p. 389, a. 1417) , mandatum ( Śwink. p. 128, a. 1390) , testamentum ( KodUJ IV p. 5, a. 1507) , voluntas ( Dogiel IV p. 254, a. 1526).
Constr.
a. abs.
StPPP VIII p. 69 (a. 1382) : c-o: Pasco, Dominicus causam suam comiserunt patri suo.
Cf. ib. p. 335 (a. 1389) . b. sq. ad :
AKapSąd II p. 129 (a. 1440) : c-o ad causam.
c. sq. super c. acc.
AKapSąd III p. 169 (a. 1513) : ex speciali c-e super hoc.
d. indicatur auctor sq. gen. subi. supra 669,55 et passim, vel apposito adi. , v. gr. reginalis ( RachJag p. 44, a. 1390) .
Praec.
1. iur. t. t.
a. pełnomocnictwo, zlecenie rozpatrzenia sprawy, oddanie sprawy do rozpatrzenia; auctoritas publica, actus alicui causam cognoscendam publice committendi
Lites I p. 290 (a. 1339) : quando dicta c-o super dicta terra Pomoranie ex parte ... pape fuit presentata ... iudicibus.
Ib. II p. 203 (a. 1412) : iuxta vim, modum et formam facultatis et potestatis ac delegationis et c-is nobis ... facte.
Ita saepissime.
Syn.
mandatum ( AKapSąd II p. 26, a. 1417 et saepius).
b. litteralis et abs. : pismo zawierające pełnomocnictwo, zwł. zlecenie rozpatrzenia sprawy; litterae auctoritatesque, litterae, quibus causa cognoscenda alicui committitur
KodWp III p. 444 (a. 1375) : exceptiones contra dictam c-em seu rescriptum fuerunt opposite.
KsgŁawKr p. 171 (a. 1392) : mercatores ... arrestare iuxta litteralem c-em domini regis.
Ita saepissime.
Syn. et iuxta posita
rescriptum ( supra 37 et saepius).
N.
commissiones assessoriae ( StPPP III p. 14, a. 1532) , apostolicae ( ArHist X p. 216, a. 1551 ; commissio apostolica: Tom. XV p. 380, a. 1533).
Eodem sensu
commissionis (-um) litterae :
MARTIN. OP. Marg. fol. 23a : delegatus ... debet litteras c-is illis, ad quos delegatus est, demonstrare.
RHist XXX p. 174 (a. 1310) : receptis c-um litteris iuxta directi nobis mandati tenorem ... procedere.
Ita passim.
Constr.
a. abs. supra 31 et saepius. b. sq. gen. obi. , v. gr. causae :
StPPP VIII p. 884 (a. 1400) : ministerialis recognouit cause c-em;
saepius sq. gen. subi. , praec. regis(supra 40 et passim) item regalis: AGZ XVI p. 23 (a. 1465). c. sq. super c. abl. supra 27 et saepius. d. sq. contra :
AKapSąd II p. 85 (a. 1433) : c-em ... contra ... plebanum.
e. sq. in c. acc.
AKapSąd II p. 85 (a. 1433) : c-em in personam ... dni ... canonici (cf. ib. III p. 159, a. 1512
). KodUJ III p. 33 (a. 1473) : iuris in ipsos c-i.
f. sq. inter:
APozn II p. 312 (a. 1495) : regie maiestatis c-o inter Petrum Adam et Italicum.
g. sq. de :
APozn III p. 27 (a. 1502) : ex c-e de consulatu (i. e. consulum ).
2. eccl. commissionis (-um) schedula suplika, prośba na piśmie do papieża; litterae supplices ad papam datae
*KodKKr I p. 278 (a. 1361) : ex parte ... pape ... quandam c-is seu supplicacionis cedulam nobis (sc. auditori s. Palatii ) ... presentatam.
*KodUJ II p. 147 (a. 1454) : papa quandam c-um sive supplicationum cedulam ... auditori dicti Sacri Palatii praesentari fecit.
3. polecenie, wstawienie się za kimś; commendatio, deprecatio
URSIN. fol. A 5a (= p. 20 W.) : quas epistulas commendaticias cum scribimus, beniuolentia, amore ... aliisue de causis c-e dignis nos scripsisse ostendemus.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)