Ogólne
Pełne hasło
Więcej

COMMEATUS

Gramatyka
  • Formycommeatus, comeatus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -us
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I. podróż, przeprawa, przejście
  • II.
    • A. abstr.
      • 1. dostawa środków spożywczych, zaopatrzenie w żywność, aprowizacja (zwł. wojska)
      • 2. urlop, zwolnienie ze służby, zwł. wojskowej
    • B. concr.
      • 1. środki żywności, żywność, zapasy
      • 2. tabory wojskowe?

Pełne hasło

COMMEATUS s. COMEATUS, -us m.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • N.
[ generis n. ? DŁUG. Hist. I p. 504 : omnium, quae secum ex Polonia ferebant, commeatuum ... defectio.]
I. podróż, przeprawa, przejście; commigratio, iter, transitus.
N. constr. sq.
per :
Tom. VII p. 22 (a. 1524) : c-um per regnum meum ... ad Moscorum fines ... nuntio vestro concessi (cf. ib. XIV p. 141, a. 1532)
.
N. locut.
litterae commeatus list żelazny; syngraphus
Tom. VII p. 191 (a. 1525) : postquam ... magister acceptis ... literis c-us Thoruniam ... divertisset.
Ib. VIII p. 356 (a. 1526) : manu propria in literis c-us seu passus.
II.
A. abstr.
1. dostawa środków spożywczych, zaopatrzenie w żywność, aprowizacja (zwł. wojska); actus victus suppeditandi (praec. militibus).
Additur
substantiae :
CodEp III p. 60 (a. 1452) : mihi exhibet sue substancie liberalem c-um et usum.
Distinguitur
bellicus ( AAlex p. 225, a. 1503 ; item belli: DŁUG. Hist. III p. 593 ) , domesticus ( ArPrawn I p. 445, a. 1557).
N. sensu latiore de
lignis :
CorpJP III p. 641 (a. 1521) : ligna ... pro c-u arcis ... conservanda.
2. urlop, zwolnienie ze służby, zwł. wojskowej; facultas ab officio recedendi militibus vel magistratibus data.
Additur
abeundi :
ArSang V p. 79 (a. 1514) : abeundi ... c-um ... flagitantem ... detinuimus (cf. Tom. III p. 261).
N. constr. sq.
ad :
Tom. XIV p. 140 (a. 1532) : assecutus sum c-um ad hebdomadas sex.
B. concr.
1. środki żywności, żywność, zapasy; penus, victus, alimentum (saepius pl. ).
N. glossam Pol.
GLcerv p. 505 : c-us dicitur alimentum, quod ... pro cibando exercitu adducitur «żywność, śpiża».
Simili sensu
res commeatus ( CorpJP III p. 162, a. 1511).
Syn. et iuxta posita
viaticum ( SSrSil IX p. 187, a. 1466) , apparatus bellicus ( AAlex p. 225, a. 1503) , ad victum necessaria ( CorpJP III p. 325, a. 1515 ; ZABOR. p. 89 ), victus ( CorpjP III p. 331, a. 1515).
2. tabory wojskowe? impedimenta?
WAPOW. Chr. p. 233 : dux c-us Polonici parte in Pokuce pro praesidio relicta, ipse cum residuo exercitu Leopolim perrexit.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)