Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CIRCUMFERO-1

Gramatyka
  • Formycircumfero
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ferre, -tuli, -latum
Znaczenia
  • I.
    • A. propr.
      • 1. obnosić (dla ostentacji lub propagandy)
      • 2. + oculos miotać wokoło, pędzić tu i tamwodzić oczami
      • 3. + secum mieć przy sobie, nosić, wodzić z sobą
      • 4. wieźć, przewozić
      • 5. med. pędzić na kogoś, nacierać
    • B. transl.
      • 1. rozgłaszać, rozpowszechniać, rozsławiać
      • 2. + insigne mieć za herb, za godło
  • II.
    • 1. znajdować się na obwodzie czegoś, otaczać
    • 2. + in suis limitibus być określonym, obwiedzionym granicami
      • b. rozpościerać się

Pełne hasło

1. CIRCUM-FERO, -ferre, -tuli, -latum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
I.
A. propr.
1. obnosić (dla ostentacji lub propagandy); circumgestare (ostentandi vel pervulgandi causa).
2. miotać wokoło, pędzić tu i tam; circumagere, huc et illuc movere
MPH III p. 703 (a. 1326) : ventus vehemens ... inpetu nivem spergebat et c-bat.
In imagine oculos wodzić oczami; i. q. volvere. Refl.wędrować, przenosić się z miejsca na miejsce; ex aliis locis in alia assiduo migrare, se transferre
CALLIM. Hist. p. 152 : trepidus ... modo in Asiam modo in Europam ... se transferens ad minimum quemque famae strepitum per ... terrorem se c-ret.
3. secum et abs. : mieć przy sobie, nosić, wodzić z sobą; secum habere, portare, ducere.
4. wieźć, przewozić; vehere, transportare.
N.
navem (de gubernaculo)
NIC. BŁ. Serm. I p. 14 : naues cum magnae sint, c-untur a modico gubernaculo.
5. med. pass. sq. in c. acc. : pędzić na kogoś, nacierać; cursu ferri in aliquem, invadere
DŁUG. Hist. I p. 199 : admiratione percelluntur paucitatem in multitudinem (ed. multitudine) c-ri videntes.
B. transl.
1. rozgłaszać, rozpowszechniać, rozsławiać; publicare, divulgare.
2. insigne mieć za herb, za godło; insigni uti
RHer III p. 113 (a. 1592) : quae familiainsignia trium hastarum c-rt.
Constr. ad
I:
a. sq. acc.
b. sq. acc. c. inf.
c. sq. ad.
d. sq. per.
II.
1. znajdować się na obwodzie czegoś, otaczać; in circuitu alicuius rei situm esse, circumdare aliquid
Lites I p. 73 (a. 1339) : c-ntes... litere in circuitu sculpte... tales.
Cf. Th. III 1143,38.
2. pass. in suis limitibus sim.: być określonym, obwiedzionym granicami; i. q. certis limitibus definiri
DyplMog p. 71 (a. 1370) : hereditatem ... prout ... in suis limitibus c-rtur.
KsgŁawKr p. 67 (a. 1371) : domo in omnibus velut suis finibus c-rtur.
b. rozpościerać się; expandi
VITELO Opt. p. 151 : tunc erit uera lunę impletio et lumen ex omni parte c-rtur ęquale.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)