- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- A.
- N.
I.
propr.
- A.
1.
objętość, pojemność; spatii magnitudo, qua quid contineri potest, amplitudo.
N. geom.
MARTIN. p. 4 : habita superficie columnae,si eius c-em scire vis etc.
2.
rozmiary, wielkość, rozciągłość; spatium, magnitudo, laxitas
KodMaz(L) p. 36 (a. 1302) : quantum circa totum littus salicti c-s representat.
Somm. I p. 104 (a. 1394) : provinciae c-em ... libuit annotare.
DŁUG. LibBen I p. 4 : ecclesiam in crucis modum ... iuxta loci c-em ... aedificare coepit.
II.
transl.
A.
act.
1.
zdolność pojmowania, pojęttność, rozum; acies ingenii, docilitas, sagacitas.
N. iur.
doli
zdolność odpowiadania za karalne czyny;
criminis conscientia
StSyn III p. 15 : etas autem legittima ... est in masculo quartus decimus annus ... nisi forte doli c-s hec tempora aliquantulum anticiparet.
2.
phil. możność, potencja; possibilitas, potentia
NIC. BŁ. Serm. I p. 105 : cum, quando res in suo termino est, tunc possibilitas tota et c-s sit impleta.
GOST. Theor. fol. H 3b: vnaqueque creaturarum solum recipit bonitates a causa prima secundum c-em sue potentie.
N. glossam Pol.
RFil XXII p. 41 (a. 1451) : pro c-e «podlug podobyensva».
Inde sensu latiore
3.
możliwość, zdolność; habitus, potestas
MARTIN. OP. Marg. fol. 96a : nec in manducando nec in abstinendo ... secundum nature c-em temperantia.
COPERN. Rv. p. 111 : quae partes circuli rursum subdividantur pro instrumenti c-e.
4.
zachłanność, łapczywość; aviditas, rapacitas
MPH III p. 121 (a. 1456) : quod fecit Polonis ... pompa et maxima c-s et insonoracio spiritualium.
JAC. PAR. Serm. fol. 90b : nullum vitium tam commune in potentibus ... sicut c-s et oppressio iniuriosa subditorum.
B.
pass.
sq.
in
c.
abl.
: udział w czymś; sors
NIC. BŁ. Serm. III p. 179 : paruuli ... sunt humiles ... ideo maxima c-s eis erit in gloria.