- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- A.
- H.
- Ha.
- K.
KodPol III p. 437 (a. 1464) : hec omnia ... robur et efficaciem ... tenere (nisi typothetae mendum subest ).]
I.
działanie, wykonywanie, wysiłek; actio, in
dustria, studium.
Simili sensu per abundantiam
efficaciae sollicitudo :
PrPrz p. 32 (a. 1392) : diuinis beneplacitis cupientes convenire studium apponamus et sollicitudinem e-e, ut etc.
II.
1.
siła sprawcza, moc (oddziaływania), skuteczność; efficiendi vis ac potestas.
Glossa
Pol.
RFil XXV p. 153 (saec. XV med.med) : multiplicem e-am «vyelyka doszthathecznoscz».Cf. ib. XXIII p. 306 (saec. XV med.).
Dicitur
multa (
MARTIN. OP. Marg. fol. l 6b)
, perfecta (
WROCŁ. EpitConcl fol. D IVb),
item impletionis (
MARTIN. OP. Serm.
p. 33
nlb.
).
Iuxta ponitur
virtus (
DŁUG. Op.
p. 31
et saepius).
Constr.
a. sq.
gen.
N. locut.
formae
urzekająca uroda; venustas ad alliciendos animos apta
DŁUG. Op. p. 26 : ad formae ... e-am etiam mores blandi ... accesserant.b. sq. ad:
MATTH. Dial. fol. XCVIIb : racio tua ... ad eum ... nullam e-am habere conprobatur.Cf. Th. V 2 ,158, 83. c. sq. in c. abl.
ArLit I p. 96 (a. 1449) : secundum ... quod aliquis ipsorum maioris eminende, diligencie et e-e in suis laboribus visus... fuerit.d. sq. super :
NIC. BŁ. Serm. III p. 112 : et sic luna habet e-am super mare, sic Maria super amaricatos peccatores.
2.
ważność, znaczenie, skuteczność; auctoritas, vis, momentum
KodMaz(L) p. 17 (a. 1253) : cum ... acciones humane ... cum tempore minime tardent diffluere ... ita quod nullam e-am sorciantur.
KodWp II p. 78 (a. 1293) : in cuius rei firmitudinem et maiorem e-am ... presentes nostras litteras conscribi iussimus.
StPPP II p. 527 (a. 1443) : execucio ... et obseruacio premissorum omnium ... post lapsum octo dierum ... debet habere suam e-am atque essenciam.Ita passim saec. XIV—XVI. Simili sensu ius efficaciae :
AGZ XVI p. 378 (a. 1463) : vendicio advocacie ... penitus nullum ius habeat e-e et firmitatis, sed ipsam ... cassetis et in nichilum redigatis.
Iuxta posita
effectus (
KodLit
p. 302,
a. 1423,
cf.
CIOŁ. Lib. I
p. 208
)
, essentia (cf.
supra 33
), firmitas (
KodMp I
p. 395, a. 1376
et saepius), momentum (
KodKKr II
p. 479,
a. 1421
et saepius), robur (
KodMp IV
p. 146,
a. 1414
et saepius), valor (
StPPP VI
p. 59,
a. 1511)
, vigor (
APozn I
p. 345, a. 1462).
Praec.
litterarum publicarum, scriptorum sim.(
PommUrk II
p. 402, a. 1279
et passim
saec.
XIII—XVI).
Item
testium (
PommUrk II
p. 432, a. 1280
:
acta principum ... solent ... testium scriptorumue e-a ... solidari), sigillorum (
KodMp II p. 185, a. 1292 : facta ... literarum validarum ac sigillorum authenticorum e-a perhennentur).
3.
prawdziwość, wiarygodność; veritas, fides
DŁUG. Hist. I p. 510 : veritatem et e-am nuntiorum verbis inesse.
Ib. IV p. 230 : in verbis et promissis Sigismundi regis nullam e-am repo nens, quippe qui eum tot ... vicibus fefellerat.
Syn.
veritas (
SACR. Elucid. fol. A IVa)
.
4.
spełnienie, skutek, wynik; effectus, eventus
AUnii p. 49 (a. 1404) : cupientes ... verba nostra rerum e-e conformare.Glossae Pol.
RFil XXIV p. 372 (saec. XV med.med) : e-a «vszythek».
Glb p. 34 : e-a «pozitek».
N. locut.
cum efficacia
faktycznie, rzeczywiście; re vera, profecto, sane(
PommUrk II
p. 438, a. 1280
:
eosdem volumus contra quemque ... in omnibus eorum iustis causis cum e-a promovere.
Ita saepius).
Locut. Ad
1—4:
α. efficacia (alicui rei) inest
cf.
supra 983,53
provenit (
DŁUG. Op.
p. 45
).
β.
efficaciam (alicui rei) dare (
id. Hist. Iv
p. 314
;
ib. V
p. 641
)
;, praestare (
id. Op.
p. 127
), item (in aliqua re) reponere(cf.
supra 983,55
).
γ. efficaciam habere
(cf.
supra 983, 55
et passim). Simili sensu obtinere (
KodMp I
p. 295, a. 1376
et saepius), sortiri
(cf.
supra 983,28
et saepius), sumere (ex aliqua re:
MARTIN. OP. Serm.
p. 33
nlb.
), secum ferre (
DŁUG. Hist. IV
p. 450
),
item cum efficacia esse (
DOBCZ. Ars fol. a IIIb)
.