- F.
- Th. (s.
- v.
- emereo),
- Bl.
- S.
I.
trans.
A.
act.
(ab emereor)
1.
propr.
(de hominibus)
a.
milit.
t. t. miles
et abs. loco
subst.
emeritus,,
-i
m.
żołnierz wysłużony, weteran; qui merendo militiae tempus statutum absolverat, militiam complevit, veteranus (saec. XV—XVI).
Inde
b.
w ogóle taki, który wysłużył, wykonał swoją pracę, dopełnił obowiązku (zwł. dla dobra ogólnego), skończył służbę, wysłużony (pracownik);
in universum is, qui munere, ministerio aliquo, opera, labore sim., praec. munere publico perfunctus est
(v.
gr. altaris minister, magister
artium).
2.
transl. et in imagine (de animalibus et rebus) taki, który się już wysłużył, wysłużony, stary, nieużyteczny; vetus, inutilis (v.
gr.
iuvenca).
Occ.
abs. loco subst.
emeritus,,
-i
m.
opas, zwierzę (zwykle wół), które się intensywnie karmi, by nabrało mięsa; animal (praec. bos) saginatum, altile
GLp p. 163 : e-us «opasz» (ms. emellitus est miles inveteratus ... uel est bos iam antiqus vlg. «opassz»; cf. Słownik Staropolski s. v. opas).
N.
a.
de
crinibus
siwy; canus, albus
*CodVit p. 881 (a. 1429) : canicies tua, sacri et e-i crines ...virenti laurea digni,
b.
dawny, miniony, przeszły;
praeteritus, confectus
LhnUrk II p. 216 (a. 1351) : quorum fidei constanciam et e-e (i. in bellis insumptae ) virtutis industriam ... promptam ... invenimus.Cf. Th. V 2,471, 70 sqq.
B.
pass.
(ab
emereo)
zasłużony (zapracowany), należny, słuszny, sprawiedliwy; meritus, debitus, iustus (v.
gr.
canonisationis decus, stipendium, talio). Additur
multifarie (
DŁUG. Op.
p. 186
)
.
Cf.
EMEREO.
II.
intrans,(ab
emereor)
taki, który się zasłużył (komuś), dobrze dopełnił swej służby (względem kogoś), zasłużony; qui bene est de aliquo meritus,acceptus, v.
gr. dux, heros (saec. XV—XVI).
N.
caput
godny, czcigodny; dignus
ROYZ. II p. 102, v. 2: laurus ... e-um stringat ... caput tuum ... Radivile.Cf. Th. V 2,471,70 sqq.
Constr.
a. abs. b. sq.
dat.
vel de.