- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- L.
- A.
CodEp I 2, p. 87 (a. 1449) : missionem capelli differiri expetebam ... ut interim etc.item distuli:
AGZ XII p. 18 (a. 1437) : petivit sibi causam talem distuli ad magnificum iudicem.
Ib. p. 428 (a. 1439) : pecierunt eis distuli terminum ad dominum pallatinum.3. sg. ind. perf. act. destulit:
CodEp I 2, p. 44 (a. 1448) : capellum ... mihi repromissum hucusque mihi destulit.part. perf. differtus:
StPPP XI p. 433 (a. 1563) : ad ... capitaneum castrensem hec causa differta est.pass. pro act. ?
MARTIN. OP. Serm. p. 309 nlb. : in candela viua lux flammae differtur a lumine, quod remanet post extinctionem candele.]
I.
trans.
A.
propr. roznosić;
circumferre.
B.
transl.
1.
przesuwać (w czasie), odkładać, odraczać; procrastinare, proferre (in tempus).
Glossae
Pol.
RFil XXIV p. 67 (saec. XV in.in) : Deus d-rt «otdala» vindictam.
Ib. XXII p. 17 (saec. XV in.) : d-rt «przedluzy».
Praec. iur. t. t.
terminum, causam
sim.:
przesunąć termin roz
prawy sądowej; diem iudicii prorogare
(ad
vel
in aliud tempus
vel
ad alium iudicem).
Glossa Pol.
KsgZPozn p. 83 (a. 1400) : d-lit terminum wlgariter «roslozil» (cf. ib. p. 116, a. 1401; infra 13).
Syn.
prorogare (
ArPrawn I
p. 23, a. 1400
;
AKapSąd III
p. 191, a. 1517)
, suspendere (
ib.
p. 293, a. 1508).
N. constr.
a. alicui :
ArPrawn VIII p. 115 (a. 1412) : prout sibi terminus d-batur.Cf. —39.
N.
AGZ IX p. 175 (a. 1499) : quia nulla unio et concordia protunc ex utraque parte fieri valuit, ipsis (in?) tempus aliud d-limus.b. ab aliquo i. e. nomine alicuius
AGZ XIV p. 23 (a. 1441) : nunccius d-rt aut «rozlozil» secundum terminum a domino Bydlowsky.Occ. omisso obi.
StPPP VIII p. 244 (a. 1388) : Abraham ... cum Janussio debent ... sine dilatione conparere uel si d-lit, probabit proprio iuramento.
Ib. p. 563 (a. 1398) : ad dominos d-erunt pro hereditate.
N. locut.
nullo differendo
i. sine termini dilatione
KsgLub p. 61 (a. 1452) : in primo termino stare debet nullo d-ndo.Cf. ib. p. 73.
2.
zaniechać, porzucić, zaprzestać; desistere, desinere, cessare.
Glossa
Pol.
RFil XXV p. 151 (saec. XV med.) : non d-lit «nye zanyechal».
Constr. ad
1—2:
indicatur quid
a.
sq.
acc.
Occ.
sq.
gerundio
KodMp II p. 216 (a. 1309) : Sedem Apostolicam non d-limus appellandum.
ArPrawn I p. 23 (a. fere 1400): capitulum celebrandum feria tercia post synodum d-li et prorogavi.
N. locut.
aliquem ad vindictam :
DŁUG. Hist. V p. 285 : Lucas ... ab Omnipotente Deo d-tus longo tempore ad vindictam.b. sq. dat.
ZabDziej II p. 32 (a. 1483) : dominus d-lit venditioni precincte ad feriam sextam proximam.c. sq. ab
*SSrSil VIII p. 185 (a. 1463) : ab ulterioribus processibus adversus Georgium decernendis usque in presens d-limus.d. sq. inf. Indicatur usque quo a. sq. (usque) ad. Occ. omisso ad:
Tom. XIII p. 108 (a. 1531) : crastinam usque diem ingressum meum in urbem ... d-lit.b. sq. in c. acc. c. sq. abl. temporis vel mensurae, cf. supra 32. Indicatur causa vel modus a. sq. abl.
StPPP II p. 191 (a. 1412) : Elizabeth ... legittima infirmitate contra ... Johannem ... terminum d-lit.b. sq. per :
StPPP VIII p. 199 (a. 1386) : non habet d-re per capellanum, sed conparere.
ArPrawn VIII p. 112 (a. 1411) : per quem capellanum terminum d-bat.
3.
przedłużać, przeciągać, przewlekać; producere, extendere, trahere
CodVit p. 346 (a. 1416) : treugas pacis ... a festo Nativitatis Sancte Marie ... ad festum beate Margarethe ... esse protractas et d-tas.
Concl. p. 173 (a. 1527) : me in curandis egrotis ... pro ingenio meo necessariis rebus usurum, nemini egritudinem d-turum.
N. intrans. sensu pass.
SSrSil VII p. 180 (a. 1468) : res d-bat et in prorogacionem dabatur.
4.
aliquem
zwodzić, zbywać; dilatione frustrare,
eludere.
II.
intrans.
1.
propr. rozchodzić się, oddalać się od siebie; discedere, divergere
ALBERT. p. 131 : lineae ... quanto longius protenduntur ultra punctum, in quo se secant, tanto magis ab invicem d-unt.
2.
transl. różnić się, być innym, odrębnym;
diversum esse.
Glossae
Pol.
RFil XXIII p. 309 (saec. XV) : d-bat «rozna bila».
Ib. XXIV p. 90 (saec. XV in.) : «jinaczyć się» d-rre (cf. ib. p. 64).
Ib. p. 67 (saec. XV in.in) : confessio sacramentalis per hoc d-rt «gynako sø ma» a mentali.
AGZ XII p. 389 (a. 1462) : condempnacionibus d-ntibus in verbis alias «nye zgadzayoczych szyø».Indicatur a quo a. sq. ab. b. sq. inter. Indicatur qua re a. sq. abl. b. sq. acc. relationis (saec. XV). c. sq. in c. abl. d. sq. per, cf. et
BYSTRZ. Log. fol. a IIIb : per hoc scientia d-rt ab oppinione et suspitione.
DOBCZ. Ars fol. a IIIb : per caracteres diuersos d-unt equi et animalia.Ita saepius in textibus phil. Occ. per differentias ( BYSTRZ. Top. fol. n IIIb) . e. sq. penes:
KomPolit p. 187 (a. fere 1433) : yconomica et politica d-unt primo penes subiecta, quia subiecta sunt domus et civitas.
SZYDL. p. 34 : tonus et semitonium d-unt penes perfectum et imperfectum.
BYSTRZ. Top. fol. o VI Ia : non solum d-unt predicatum et predicabile penes actum et aptitudinem, sed etiam d-unt penes rationes formales.Ita passim in textibus phil. f. sq. secundum:
BYSTRZ. AnalPr fol. a VIIIa : conclusio istorum syllogismorum nec secundum vocem nec secundum significationem d-rt a maiore.
Id. AnalPost fol. 1 VIIIa: cum diffinitio subiecti et subiectum ... non d-ant nisi secundum rationem, idem assumetur ad probandum se ipsum.Ita saepius. g. sq. adv. , v. gr. parum ( DŁUG. LibBen I p. 300 ; CorpJP III p. 368, a. 1518) ;, totaliter ( BYSTRZ. AnalPr fol. g VIb).
Praec. phil.
realiter (
MatFil II
p. 46, saec. XV in.in
et saepius), item essentialiter (
BYSTRZ. Top. fol. o IIIb
et saepius),
substantialiter (
GOST. Th. fol. a Vb).
Opp.
accidentaliter (
BYSTRZ. Top. fol. o IIIb)
, formaliter (
STOB. Sign. fol. a 3b)
, causaliter (
GOST. Th. fol. a Vb)
, modaliter (
MatFil IV
p. 59, saec. XV)
, relative (
ib. II
p. 19, saec. XV in.)
, specifice (
BYSTRZ. AnalPr fol. a VIIa)
, intrinsece (opp. extrinsece:
STOB. Aret. fol. a IIb).
Item sq. locut. adv.
ex natura rei (
BYSTRZ. AnalPost
fol. 1
VIIIa
;
id. Top.
fol. 149a
;).
Dicitur phil.
propositio de differt (i. qua aliquid
ab altero differre dicitur
BYSTRZ. ParvLog fol. S IIIa
;
ib. fol. U Ia).
;
III.
fungitur vice verbi deferendi
1.
nosić, zanosić, przenosić !!!
ArHist III p. 48 (a. 1408) : prohibitum est d-re secures.
StPPP VII p. 341 (a. 1431) : nobilesin clipeo d-ntes agnum.
CodSil XV p. 245 (a. 1443) : pecunias ... ad ...concilium d-re.Ita passim saec. XV—XVI.
2.
wnosić przed sąd, oskarżać !!!
KodWp I p. 407 (a. 1277) : causa ... nostre coniugis presencie vel suorum iudicum d-retur.
Ztschr. LX p. 172 (saec. XIV med.med) : ipsum ... nobis d-re de tali presumpcione curetis.
APozn I p. 74 (a. 1440) : fuit intruncatus et d-tus pro quodam furticinio.
3.
mieć wzgląd na kogoś !!!
KodWp V p. 116 (a. 1408) : nobiles ... illi capitaneo ... libenter d-unt.
CodVit p. 777 (a. 1427) : potestas nostra ... dolos tuos ... contriret, dummodo non (i. nisi ) d-remus gradui clericali.