General
Full Entry
More

DENOMINATIO

Grammar
  • Formsdenominatio, denominacio
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type
  • Gender
Meaning Outline
  • I.
    • 1. abstr. actus nominatimappellandi,nominatio
    • 2. concr. appellatio,nomen
  • II. rhet. metonymia (saec. XV)
  • III. math. proportionis index

Pełne hasło

DENOMINATIO s. DENOMINACIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
  • H.
  • N.
I.
1. abstr. nazywanie po imieniu, wymienianie; actus nominatimappellandi,nominatio
ArPrawn IV p. 286 (saec. XIV med.) : d-o testium consanguineitatis.
RFil XXIII p. 340 (saec. XV) : ludos faciunt paganorum cum d-bus demonum.
2. concr. nazwa, imię; appellatio,nomen DŁUG. Hist. I p 4 :
[Celtiberia] ab Hispano in ea dominante yispaniae d-em accepit.
Id. LibBen I p. 30 : a qua villa Roszyeyow praebenda ... Roszyeiowska d-em accepit.
Ita saepius saec. XV—XVI .
Syn.
nomen ( DŁUG. LibBen I p. 300 ).
Praec. phil., ubi distinguitur
accidentalis ( GŁOG. Hisp. fol. 55b : concretum habet appellationem id est accidentalem d-em a suo abstracto ), generalis (
GŁOG. Phys. fol. A 3a : generalem ex rei proprietate ... d-em
), intrinseca (opp. extrinseca:
BYSTRZ. Log. fol. b 5b : aliquid dicitur practicum ... secundum d-em intrinsecam et sic subiectam praxis dicitur practicum; alio modo secundum d-em extrinsecam et hoc quadrupliciter secundum quod quatuor sunt, de quibus praxis predicatur denominatiue extrinsece.
Ib. fol. n 2b : propositio vocalis et propositio scripta non dicuntur vere vel false per d-em intrinsecam ab aliquo eis inherente, sed solum per d-em extrinsecam scilicet a veritate et falsitate, que est formaliter et subiectiue in actu intellectus.
Ita saepius ib. ).
Iuncturae verbales
denominationem ab aliquo (aliqua re) capere ( GŁOG. Anim. fol. 14b ) , accipere (cf. ), sumere ( WROCŁ. Epit. fol. 2b ; ;cf. Th. V 7, 535, 9).
Item
denominatio erumpit (ex aliqua re: DŁUG. LibBen I p. 300 ) .
Constr.
a. abs. b. sq. ab :
STOB. Parv. fol. B Va : d-o forme ab actione.
c. sq. ex, cf. Occ.
α. tytuł; dignitatis nomen
Lites II p. 236 (a. 1238) : qui ex ipsis terris habuerunt suam d-em et tytulum et vocabantur duces Pomeranie.
RHer III p. 83 (a. 1569) : non eius, quam pre se ferunt, nobilis atque equestris appellationis atque d-is fierent.
β. imię, rozgłos; fama
DŁUG. Hist. I p. 272 : cuius regni Poloniae famam d-emque percelebrem.
Id. Op. p. 7 : quorum amnium d-is magnitudinem ... ex aquarum influentium augmento spectari oportet.
II. rhet. metonimia, figura stylistyczna, polegająca na oznaczeniu przedmiotu za pomocą nazwy, oznaczającej inny przedmiot związany z poprzednim stosunkiem materialnej zależności; metonymia (saec. XV).
III. math. wykładnik stosunku; proportionis index
VITELO Opt. p. 4 : d-o proportionis primi ad secundum dicitur quantitas, quę ducta in minorem producit maiorem uel quae maiorem diuidit secundum minorem.
MARTIN. p. 2 : dividatur ... maior quantitas per minorem et quod ex divisione provenerit est proportio maioris ad minus, id est d-o divisionis.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)