- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- L.
- N.
I.
propr. czynić czarnym, przyczerniać,przyciemniać; atrum,nigrum, fuscum reddere.
In imagine
DŁUG. Hist. V p. 475 : rex dum se purgare... exaestuat, maiori fuscamento d-at.
Praec.
I.
farbować na czarno, czernić; colore nigro inficere (cutem, pannum sim.).
2.
szmelcować (przedmioty metalowe); vitrum metallicum metallo inducere
RachWaw p. 91 (a. 1526) : pro 12 paribus cardinum d-tarum alias «smalczowanych».
RachDw I p. 209 (a. 1545) : pro calcaribus ... d-tis alias «smalczowanych».
3.
pass.
a.
być sinym, sczerniałym; lividum, nigrum esse
MPH I p. 503 (saec. XV ex.ex) : in pede paciebatur dolorem qui ... fuerat ... ad modum ... ticionis d-tus.
DŁUG. Op. p. 154 : puerulum aquis immersum et iam ad modum panni nigri propter sanguinis coagulationem d-tum et omnino mortuum.
b.
part.
perf. czarny od brudu; squalidus, sordidus
AKapSąd II p. 604 (a. 1472) : semper ebrius currebat per oppidum ... ut vesanus ... facie d-ta et polluta.
II.
transl.
1.
zniesławiać, oczerniać, uwłaczać; dehonestare, obtrectare, detrectare
ArHist XII p. 311 (a. 1389) : mendose nos infamantibus et inique d-ntibus.
ArPrawn I p. 219 (saec. XV in.in) : per quod ... spiritualis status apex fumosa ymagine d-atur et cacumen spiritualium turpiter deflectitur.
CodVit p. 333 (a. 1415) : quidam ... emuli ... famam nostram innocentem d-re non desinunt.Ita saepe saec. XV—XVI .
N. glossas Pol.
IusPol p. 436 (a. 1426) : vitiis sive excessibus d-ti vulgariter «przewy- niwssy sye».
RFil XXII p. 11 (a. 1466) : d-ndo «pocalayącz, sromoczacz».
2.
oblivione
okryć mrokiem niepamięci; oblivionis caligine offundere, in oblivionem adducere
PommUrk II p. 258 (a. 1272) : varietas temporum ... memorias hominum nubilo ignorancie consueuit... obfuscare et oblivione ... d-re.
Ib. p. 433 (a. 1280) : oblivionis tytulo cernimus gesta rerum ... d-ri (cf . ib.III p. 106, a. 1290).