- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- A.
- Ha.
- N.
I.
propr.
1.
zamknąć, zaryglo
wać,zasklepić; obturare, operire, obserare.
N. glossam Pol.
GŁOG. Alex. I fol. 99a : c-re id est obturare siue serare ... «zamykacz».
a.
res; additur
abl.
modi,
v.
gr. cistam clavibus (
StPPP III
p. 47,
a. 1532
;
ArPrawn V
p. 467, saec. XV exeunte).
N. locut.
litteras ad instar rotuli
zwinąć; convolvere
Dogiel I p. 420 (a. 1514) : merita causae debent ... conscripta c-i ad instar rotuli et sigillis iudiciariis ... consignari.Indicatur is, cui aditus prohibetur
α.
dat.
,
v.
gr. ostium uxori (
AKapSąd III
p. 188, a. 1516).
β.
sq.
ab :
KADŁUB. p. 18 : prima Chorinthus c-sit ab eo Alexandro portas (cf. ChrPol p. 612).Cf. Th. III 1313,81.
γ.
sq.
ante :
CodEp II p. 417 (a. 1440) : cum opidum ... portas ante nos c-sset.Refl. et pass. zwierać się, zasklepiać się; coniungi, coire
PEREGR. fol. 137a : lapides ... inuicem quasi unus paries se c-serunt.
b.
homines,
praec.
refl.
AKapSąd III p. 82 (a. 1501) : dum ... in domo sua ... se c-sset.Ib.
p. 96 (a. 1503) : c-ndo se ... cum dno palatino.
Simili sensu pass.
ib. p. 97 (a. 1503) : Stanislaus c-batur cum muliere ... in ecclesia Radzykowo.
c.
sensus (v. gr. aures) praec. in imagine ad aliquid puszczać coś mimo uszu, nie zwracać na coś uwagi; attendere nolle.
Item
oculos :
CodEp I 1, p. 100 (a. 1438) : ad haec omnia vos ... c-itis oculos.
Ib. III p. 591 (a. 1492) : tantum fulgorem silentio et quasi c-sis oculis transire voluerint.
2.
zamykać, ogarniać, ograniczać; comprehendere,
amplecti.
N.
(de finibus bonorum) i. q. limitare
Lites II p. 139 (a. 1413) : terra ... isto limite c-itur sive limitatur.
KsgLub p. 123 (a. 1496) : qui scopuli stant et dividunt seu c-unt bona.
3.
otaczać, osłaniać, ukrywać; condere, tegere.
4.
obić, pokryć, opatrzyć czymś; munire, circumdare, instruere aliqua re
MPH I p. 377 (a. 1110) : cornua argento c-sa.
SSrSil XVIII p. 38 (a. 1506) : fenestris vitro c-sis.
Syn.
tegere :
KodWp V p. 445 (a. 1426) : carpentarius ... item hostia et fenestras ... faciat et tegat et c-at.
5.
zagrodzić, zahamować, zatrzymać; prohibere, obstruere,
v.
gr.
fluvium sim.
N. locut. in imagine
manus alicuius
zobowiązać kogoś; obligare
AAlex p. 251 (a. 1503) : confirmatione pacis ... obtenta c-rentur manus regis.
Tom. II p. 250 (a. 1513) : iam per eam confederationem nostram cum Tartaro manus c-sa nobis est ad ferendum ei auxilium.
6.
uczynić niedostępnym; intercludere,
v.
gr. mare.
II.
transl.
1.
kończyć, zamykać, wyczerpywać;
finire, absolvere, concludere. Pass. kończyć się; desinere
PEREGR. fol. 93a : omnis gloria mundi c-itur et finitur.
N. de
fluvio
uchodzić; effundi
Dogiel V p. 15 (a. 1237) : sicut Aboa c-itur versus fluvium Wende.
N. locut.
α.
diem extremum (supremum, ultimum)
umierać;
i. q. obire (
KodWp I
p. 191, a. fere 1240
et saepissime), simili sensuterminum vitae suae (
StPPP II
p. 398, a. 1434)
, vitam (
DŁUG. Hist. IV
p. 413
et saepius).
β.
loquelam
stracić mowę; loquendi facultatem amittere
StPPP VIII p. 788 (a. 1400) : quod iam agonizaret in infirmitate et c-ret loquelam.
2.
nie dopuszczać do czegoś, odmawiać, wzbraniać; impedire, adimere, recusare,
v.
gr.
consensum suum alicui (
AGZ V
p. 135, a. 1444)
, liberalitatem (
ArHist X
p. 227,
a. 1556),
item
spem (
DŁUG. Hist. V
p. 281
:
omnem ... spem ad rehabendum terras occupatas c-i).
N. iur.
α.
ius alicuius
zaprzeczać czyimś prawom;
i. q. negare
AGZ XIII p. 505 (a. 1466) : Iohannes c-it alias «zapyra» ius tuum ... ideo te cittat.
β.
querelas
położyć kres; finem imponere
KodWp II p. 52 (a. 1291) : querelas ... vera sententia perpetuo silencio c-ntibus.
3.
singulare: ustanowić?
statuere?
*Dogiel I p. 155 (a. 1439) : tanquam nos ipsi ... personaliter eadem statuta c-remus, tractaremus, concluderemus.