- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- H.
- Ha.
- N.
I.
abstr. koniec, zakończenie; exitus,
finis.
N. glossam Pol.
RFil XXIII p. 301 (a. 1444) : c-a «skonanie».
II.
concr.
A.
1.
miejsce zamknięte, komórka, schowek; locus clausus, claustrum, cella.
Cf. Th. III 1326, 74 sqq.
2.
zamknięcie, zamek, rygiel; claustrum, sera
PEREGR. fol. 106a : c-e ciuitatis valent ad custodiendum civitatem.
StVlad p. 22 (a. 1487) : quaelibet ecclesia ... fontem baptismalem munde et sub c-a teneat.
3.
zastawa (na rzece), tama, jaz; fluminis obstaculum
KodMp II p. 75 (a. 1245) : uillam ... cum lacubus et duabus c-is super Vislam (cf. KodMaz(K) p. 552).
KodPol II p. 749 (a. 1365) : unum pratum et unam c-am Polonice dictam «jas».Cf. CLAUSURA II A 4.
4.
klauzura klasztorna; monachorum inclusio
DŁUG. Hist. IV p. 190 : Poloniae rex ... monasteria ... Ordinis; Praemonstratensis, quae ... in Imramowicze ... morabantur absque c-a ... in Busko transtulit ... licentiam divagandi illis praecidens.
B.
klauzula, punkt, formuła (zwł. końcowa) aktu prawnego;
punctum, formula, caput (praec. extremum) litterarum publicarum
KodMp I p. 96 (a. 1270) : sicut in predicta c-a continetur.
KodWp II p. 179 (a. 1299) : sub quacumque forma, conceptione ... et additione verborum vel c-arum faciencium pro dicto negocio.Ita saepissime. Cf. Th. III 1326, 10 sqq.
Syn.
punctum (
KodKKr II
p. 66, a. 1377
et passim),articulus (
CodVit
p. 489, a. 1420
et saepius), capitulum (
ib.
), condicio (
ib.
), principium (
KodWp III
p. 413,
a. 1374).
Distinguitur
condicionalis (
Lites II
p. 298, a. 1413)
, derogatoria (
AKapSąd II
p. 628,
a. 1478
et saepius), iustificativa (
Dogiel IV
p. 289,
a. 1532)
, specificans (opp. generalis:
StPPP III
p. 157, a. 1532).
N. constr.
a.
sq.
oratione recta.
b.
sq.
de. c.
sq.
pro :
ArPrawn I p. 263 (a. 1553) : c-a pro kmethone.d. sq. enuntiato obiectivo
ArHist V p. 296 (saec. XIV—XV) : fiduciam firmissime presumimus cum c-a, donec etc.
ArPrawn I p. 9 (a. 1400) : cum illa c-a, quatinus etc.
III.
gramm.
1.
część zdania, zwł. końcowa, klauzula;
enuntiati colon, praec.
extremum.
2.
znak przestankowy zamykający zdanie, period; nota, qua periodi distingui solent
StPPP X p. 45 (saec. XV) : periodus vocatur virgula cum puncto, id est c-a.
Ib. p. 46 : ultima pausa dicitur c-a (eciam ... periodus vel cursus scrabiosus) et fit ... quando pars principalis dictaminis finitur; tunc talis finis dicitur c-a et post finem debet scribi virgula cum punctu.