Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DEVOTUS

Gramatyka
  • Formydevotus, devoti
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um -orum
  • Część mowyprzymiotnik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I. + 1 deditus, studiosus, fidelis.
    • 2. oboediens, submissus.
  • II. abstr.+ oratione, donatione pius, religiosus, sanctus (de hominibus vel rebus abstr., v. gr.
    • α.
    • β.

Pełne hasło

DEVOTUS, -a, -um
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • L.
  • A.
I. 1 . oddany, gorliwy, wierny; deditus, studiosus, fidelis.
2. uległy, posłuszny, pokorny; oboediens, submissus.
Additur
toto corde, cf. infra 38.
Constr. ad 1—2
: a. sq. dat. b. sq. in c. acc.
DŁUG. Hist. V p. 269 : civitates in obedientiam suam (i. Giscrae ) proclivae et d-tae sunt.
c. sq. in c. abl.
ArHist XI p. 165 (saec. XV med.med) : tibi toto corde d-us in regni regimine.
Occ. abs. loco subst.
DokMp I p. 115 (a. 1359) : accedente ... consensu ... fratrum omnium conventus monasterii ... diocesis Gnezdnensis nostrorum d-orum.
KodMp IV p. 3 (a. 1386) : reuerendo in Christo patri domino Iohanni episcopo Cracouiensi d-o nostro dilecto et suis successoribus.
Ita passim saec. XIV—XVI, praec. in epistolarum inscriptionibus.
II. pobożny, zbożny, oddany lub służący czci religijnej; pius, religiosus, sanctus (de hominibus vel rebus abstr. , v. gr. oratione, donatione sim.).
N.
α. appellatio religiosorum
ArHist XII p. 327 (a. 1345) : d-e Christi filie Eufemie Dei gracia sorori ordinis Predicatorum (ib. superl. in Christo mi devocissima).
TArch p. 26 (a. 1409) : cum d-o priore monasterii Lublinensis.
APozn I p. 55 (a. 1439) : d-us vir frater Paulus ordinis fratrum Beate Marie de Monte Carmelo.
Item abs.
NIC. BŁ. Tract. fol. d VIIb : qui d-am vel monialem cognouit, decem annis peniteat et ipsa similiter.
β.
abs. loco subst.
devoti,, -orum m. wierni; Christi fideles
*KodWp II p. 269 (a. 1309) : Apostolice Sedi non est possibile cunctos filios et d-os materno affectu ... presencialiter confovere.
MATTH. Dial. fol. XCVIIa : alie ... oraciones sacerdotum non plus ... valent oracionibus simplicium d-orum.
N. constr.
a. sq. gen.
DŁUG. Hist. I p. 318 : o crux sanctissima ... tu ... tui ... numinis d-os et observatores protegis, liberas et glorificas.
b. sq. dat. , praec. Deo oddany służbie Bożej (w zakonie); de religiosis
DokMp I p. 172 (a. 1370) : abbatissa venerabilium sororum ... Deo d-arum totius conventus coenobii Sandecensis.
KodMp III p. 302 (a. 1435) : religiosis ac Deo d-is virginibus ... ordinis sancte Clare.
ArPrawn I p. 417 (a. 1554) : episcopi non sunt Deo d-ti ac religiosi.
Ita saepius. Cf. DEVOVEO I 3.
Item sancto:
DŁUG. Hist. I p. 398 : religiosa matrona ipsi beato Stanislao pro excellentia meritorum plurimum d-a (et paulo infra consurge ... filia, Deo et mihi d-a).
c. sq. circa
*KodMaz(K) p. 133 (a. 1198) : cum esset uir christianissimus et precipue circa Dominicum Sepulchrum d-us.
d. sq. in c. abl.
DokMp I p. 335 (a. 1405) : nos... prepositus una cum d-is in Christo ac religiosis sororibus.
Ita saepius, cf.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)