Ogólne
Pełne hasło
Więcej

EXPEDITUS

Gramatyka
  • Formyexpeditus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um
  • Część mowyprzymiotnik
Znaczenia
  • I.
    • A. propr. propr. wolny, swobodny, dostępny
    • B. transl.
      • 1. odpowiedni, należyty, właściwy, stosowny
      • 2. dogodny, korzystny
      • 3. gotowy
      • 4. uznany, przyjęty
  • II.
    • 1. chętny, gotowy, zdatny, odpowiedni
    • 2. biegły, doświadczony w czymś
    • 3. rozwiązły, rozpustny

Pełne hasło

EXPEDITUS, -a, -um
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • L.
I. de rebus
A. propr. wolny, swobodny, dostępny; apertus, facilis, patens.
B. transl.
1. odpowiedni, należyty, właściwy, stosowny; aptus, idoneus, competens, congruens, debitus.
2. dogodny, korzystny; commodus, utilis.
Constr.
a . sq. dat. b. sg. contra :
Tom. II p. 140 (a. 1513) : statuere ... eam defensionis rationem, que contra crebras ac subitas hostium irruptiones e-ior et nobilitati tolerabilior esset.
3. gotowy; paratus, promptus.
4. uznany, przyjęty; probatus
StPPP VI p. 296 (a. 1527) : commissionem per ipsam Przeczlawam apud regiam mtem obtentam esse contra formam iuris e-am (ed. exepeditam).
II. de hominibus
1. chętny, gotowy, zdatny, odpowiedni; (ad agendum) promptus ,agilis, pronus, idoneus ,aptus. Occ. (dobrze) wyposażony, uzbrojony, doborowy; (bene) armatus et paratus, delectus.
2. biegły, doświadczony w czymś; expertus
KodUJ I p. 58 (a. 1404) : magistros in scientiis e-os.
SSrSil I p. 223 (a. 1482) : abbas in artibus graduatus, in Sacra Scriptura ... intelligens et e-us.
MIECH. Chr. p. 356 : rex fuit prudencia atque solertia praeditus, lingua e-us, sermone Latino ... ornatissime ... imbutus.
Item de
abstr.
FormJ p. 33 : novit enim virorum expertissimorum e-a prudencia, quod nullus mundi status etc.
Constr. ad
1—2: a. abs. b. sq. dat. c. sq. abl. supra 29. d. sq. in c. acc.
DŁUG. Op. p. 206 : calliditates ipsius non ut tiruncula, sed in omne praelium e-a superaret Cunegundis.
e. sq. in c. abl. supra 25. f. sq. pro :
Tom. III p. 123 (a. 1514) : ut semper sint pro fidei catholice incremento e-iores.
3. rozwiązły, rozpustny; lascivus, dissolutus
RFil XXIII p. 305 (a. 1444) : e-ior «vzitecznieyschy».
ZabDziej II p. 223 (a. 1485) : Felix ... vituperavit verbis vituperosis dicendo: e-a tibi mater alias «wyebanacz macz popowska».
Cf. EXPEDIO VI 2.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)