- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- L.
- A.
α.
expelli :
TPaw III p. 41 (a. 1387) : iurabit, sicut de villa sex boves non expellit, cUm ipsos receperunt.
StPPP VIII p. 335 (a. 1389) : pecora de curia expellerunt.
TPaw IV p. 527 (a. 1393) : colonum ... non expelli manu violenta de villa mea.
KsgMaz I p. 25 (a. 1403) : homines meos expellisti metsecundus.Cf. infra 1456,21.
β.
expulsi:
cf. infra 1456,12
, item
StPPP VIII p. 234 (a. 1388), ib. p. 236 (a. 1388), Ztschr. II p. 407
(a. 1388), KsgGrWp I p. 193 (a. 1394), MPH II p. 895 (saec. XV in.), ib. III
p. 727 (saec. XV ex.ex)
.
γ.
expepuli :
TPaw IV
p. 526 (a. 1393)
:
tabernatorem expepulisti cum familia de domo.
abl.
gerundii
expulendo:
AGZ XV
p. 244 (a. 1487)
:
expulendo ipsum de tenuta sua.
part.
perf.
expellatus:
BreslUB
p. 253 (a. 1359)
:
hospites malos expellatos.]
I.
propr.
1.
homines
wypędzić, wyrzucić, usunąć, foras pellere, eicere, exturbare (praec. e bonis, hereditate sim.).
Glossae
Pol.
TPaw IV p. 462 (a. 1391) : ipsum iuribus e-sit «vigrosil».
AGZ XVII p. 475 (a. 1502) : tu istum e-ulisti alias «vybylesz» de possesione tenute.Indicatur unde: sq. ab, de, ex.
Additur adv. vel locut. adv., v. gr.
violenter (
WŁODK.
p. 180
et passim; item manu violenta:
TPaw IV
p. 527, a. 1393
; opp. iuribus, cf.
s
upra12
) cum dedecore (
KOMOR.
p. 352
).
N.
(sensu laxiore) nie dopuścić, przeszkodzić; impedire, prohibere
AGZ XII p. 110 (a. 1442) : si ipsum e-ellerint de intromissione.
AKapSąd III p. 30 (a. 1467) : ipsum sacerdotem ab huiusmodi leccione missarum e-ulit, ipsum ... infamando.
2.
pecora
wyganiać na pastwisko; pastum pellere.
N.
pędzić na sprzedaż; venatum agere
CorpJP III p. 90 (a. 1509) : prohibuimus, ut ... equi ... peramplius ex regno nostro e-antur.
ArPrawn VI p. 191 (a. 1554) : e-ns vel educens aliquid extra regnum amittit totum.
3.
med. wyrzucać; eicere
JAC. PAR. I p. 218 : sperma ... dum superfluit, stimulat carnem ... ut ad vas sibi naturale e-atur.
Tom. VI p. 101 (a. 1522) : id quod natura e-ulit in pedem suum ... hoc non modo non esse noxium illi, sed etiam salutare ... atque ... ipsum humorem eo esse e-sum, ubi minus est noxius.
II.
transl.
1.
homines
odebrać komuś coś, pozbawić czegoś; aliqua re privare
StPPP VIII p. 141 (a. 1385) : terminum ... pro decem marcis, quod eum e-ulit de decima ([ita saepius ib.)].
AKapSąd II p. 100 (a. 1437) : es ... inimicus meus ... quare generacionem meam de fornace e-ulisti (cf. ib. supra: fornacem in domo vicarii fregit et destruxit).Cf. Th. V 2, 1633, 67 sqq.
2.
abstr. pozbyć się
czegoś, usunąć, znieść, oddalić; excludere, pellere, tollere,
v.
gr. egestatem (
PommUrk II
p. 607,
a. 1286)
, morbum (
NIC. POL.
p. 64, v.
300), sollicitudinum et inquietudinum morsus (
ZABOR. Tract.
p. 45
)
, hostium saevitiam (
DŁUG. LibBen I
p. 296
), tenebras (de lumine:
PEREGR.
fol. 87b
)
.
N. phil.
formam (
BYSTRZ. Log. fol. n 2b
:
cum ... forma substantialis ignis ... non sit sufficiens ad e-ndum totam formam aque).
Occ.
refl.
mutuo
wykluczać się wzajemnie; se invicem excludere
JAC. PAR. Serm. fol. 57b : contraria mutuo se e-unt et maxime a se distant secundum philosophum in Postpraedicamentis (cf. GŁOG. Alex. II fol. K la).