Ogólne
Pełne hasło
Więcej

EVITO

Gramatyka
  • Formyevito
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I. unikać, omijać, stronić, wystrzegać się, mieć się na baczności
    • 1. abstr.
    • 2. + aliquem, praec. haereticos, excommunicatos. Occ. i. q. zastąpić kogoś?
  • II. + ne) occ. zapobiegać czemuś, nie dopuszczać do czegoś

Pełne hasło

EVITO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
I. unikać, omijać, stronić, wystrzegać się, mieć się na baczności; effugere, evadere, declinare, vitare
1. aliquid praec. abstr. v. gr. coincidentiam vocum ( GŁOG. Alex. II fol. i VIIIa) , commercium (falsitatis: Lites I p. 49, a. 1320) , controversias ( ArHist VIII p. 362, a. 1501) , custodiam (exercitus: StPPP I p. 49, a. 1441) , discidium ( APozn I p. 107, a. 1444) , effusionem sanguinis ( CodEp I p. 109, a. 1439) , fatum ( AAlex p. 5, a. 1501) , ferias ( StSyn I p. 50, a. 1446) , fraudes ( ib. III p. 36 ), guerram, hostiles impetus ( Dogiel I p. 572, a. 1410 ; DŁUG. LibBen I p. 403 ) , indignationem alicuius ( DokMp I p. 189, a. 1374 et saepius), licentiam et auctoritatem in aliquo ( CALLIM. Hist. p. 92, 12), item malum, periculum, poenas; denique viam ultimi iudicii ( AKapSąd III p. 169, a. 1513).
N. concr.
tabernas ( ArPrawn I p. 15, saec. XV in.).
N. constr. sq.
ab :
Dogiel I p. 572 (a. 1410) : dum ipse ... rex Poloniae ab ... rege Hungariae guerras e-re non poterit, extunc etc.
2. aliquem, praec. haereticos, excommunicatos. Occ. i. q. zastąpić kogoś? alicuius vices obire?
StPPP I p. 242 (a. 1388) : veniens Symco filiaster Przeczslay recognouit se unam mansionem cum suo patruo habere ... et idem Symco habet ipsum patruum tueri et gubernare et ad expeditionem e-re (nisi leg. evincere), eciam iniurias defensare.
N. constr.
a. sq. in c. abl.
KodWp II p. 153 (a. 1298) : excommunicatos volumus in omnibus actibus legittimis e-re.
KodPol II p. 496 (a. 1444) : facientes ipsum Nicolaum excommunicatum in cibo, potu, salutacione ... e-re.
II. occ. zapobiegać czemuś, nie dopuszczać do czegoś; cavere, prohibere (sq. enunt. fin. c. ne)
ARect II p. 7 (a. 1537) : dominus rector e-ns, ne de (ed. do) cetero talia fiant, inter ipsas partes, vallavit poenam decem marcarum pro universitate applicandarum.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)