Ogólne
Pełne hasło
Więcej

EVOCATIO

Gramatyka
  • Formyevocatio, evocacio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I.
    • A. propr.
      • 1. iur. wywołanie skądś, przywołanie,wezwanie
      • 2. iur.
        • a. pozwanie przed sąd, pozew
          • α.
          • β. gen.
        • b. wybranie innego sądu
        • c. pozew do innego sądu
    • B. transl. transl. wyniesienie na jakieś stanowisko
  • II. gram.
    • 1. wołacz
    • 2. powodowanie, wywoływanie czegoś

Pełne hasło

EVOCATIO s. EVOCACIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • B.
  • L.
  • A.
  • H.
  • N.
I.
A. propr.
1. wywołanie skądś, przywołanie,wezwanie; actus evocandi, vocatio, citatio. Occ. iur. powinność feudalna, polegająca na obowiązku stawienia się poddanych na specjalne wezwanie do robót na roli pana; iuris feodalis onus, quo coloni a domino vocati ad certos quosdam labores in agro domini subeundos adesse cogebantur
LibBenP p. 49 : qui scultetus michi assistebat tempore e-is kmethonum (nisi leg. convocationis).
Constr.
a. sq. gen. subi. vel obi. b. sq. ex :
Tom. I p. 122 (a. 1510) : queritur ... acerbe ex capitaneatu tuae sinceritatis e-es et illectiones subditorum suorum fieri.
2. iur. t. t.
a. pozwanie przed sąd, pozew; vocatio in ius.
Syn.
citatio :
KsgZPozn p. 320 (a. 1404) : domina ... post citaciones seu e-es et prevenciones wlgariter «po obesylanu» ... respondere debebit.
Ita saepius. Additur
α. adi. iudicialis ( KodMp III p. 62, a. 1346) , terrestris ( AKapSąd II p. 265, a. 1469).
β. gen. ( KodMp II p. 211, a. 1307) : ciues ... citentur ... e-bus camerariorum uel officialium.
Ib. p. 263 (a. 1327) : scolteti ... e-bus ministerialium ... ad presenciam ... iudicum citari non tenebuntur, nisi etc.
Ita saepius.
b. wybranie innego sądu; alterius iudicii electio
KodWp II p. 271 (a. 1365) : omnes tractatus, e-es seu appelaciones, quibus se placitantes extra ipsorum iudicium civile ad nostrum conspectum ... evocaverint etc.
c. pozew do innego sądu; citatio in aliud iudicium
StPPP II p. 431 (a. 1437) : pro tribus e-bus alias «o wyswanye» de ipsius jure hereditario in jus castrense.
AGZ XII p. 83 (a. 1440) : Schadurka citaverat Stiborium ... pro e-e (ed. ewacacione) de districtu ipsius Camyenecensi in districtum Halicensem.
AKapSąd III p. 140 (a. 1509) : ipsum ... traccione huiusmodi et e-e in ius seculare ... dampnificavit.
StPPP VI p. 49 (a. 1510) : pro e-e de iure et districtu ipsius terrestri praedictum Stanislaum ad ius spirituale.
B. transl. wyniesienie na jakieś stanowisko; promotio, evectio ad dignitatem aliquam.
II. gram.
1. wołacz; vocativus
StPPP X p. 52 (saec. XV in.) : ‘quia, domini ac fautores mei abs dubio gratiosissimi’etc. ... illic e-o in secundo loci situata spaciis suis cum rectis et verbis perpetuam unionem ... faciebat.
2. powodowanie, wywoływanie czegoś; actus efficiendi, evocandi aliquid
Gramm. p. 201 (saec. XV) : e-o est extraccio persone magis confuse ad officium persone magis certe (ed. recte) secundum ydemptitatem et immediacionem et ex eadem parte construccionis situacionem.
Ib. e-o fit quando dicitur ‘ego Socrates lego’, hoc est e-o tunc fit, quando nominatiui prime et secunde persone trabunt nominatiuos tercie persone a propria personalitate ad alienam vt in exemplo ‘ego Mathias scribo’.
GŁOG. Alex. I 2, fol. Bb IIb : e-o ... est immediata et intransitiua associatio duorum suppositorum diuersarum personarum respectu verbi prime vel secunde persone, quod cum supposito euocante et non euocato conuenit in persona.
Ita saepius.
Distinguitur
implicita (opp. explicita: GŁOG. Alex. I 2, fol. Bb IIIa ). Cf. EVOCO II et EFFICIO I B 2 γ.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)