Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ENORMITAS

Gramatyka
  • Formyenormitas
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -atis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • odchylenie od normy, nienormalność, nieregularność
    • 1. abstr.nadmierna wielkość, ogrom
    • 2. występek, zbrodnia, przewinienie, grzech
      • α. + enormitatis excessus menda
      • β. + vitae występne życie
    • 3. nieszczęście

Pełne hasło

ENORMITAS, -atis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • L.
  • H.
  • K.
odchylenie od normy, nienormalność, nieregularność; declinatio a norma, normae supergressio,inaequalitas (saec. XV—XVI). Praec.
1. nadmierna wielkość, ogrom; magnitudo nimia. Dicitur tantum de rebus abstr. , v. gr. causae ( KodPol III p. 123, a. 1278) culpae ( ArPrawn V p. 485, saec. XV ex. ), criminis ( ConcPol X p. 365, a. 1406) , displicentiae ( CodEp II p. 39, a. 1411) excessus ( DŁUG. Hist. I p. 6 et saepius), transgressionis ( ib. p. 348 ).
2. występek, zbrodnia, przewinienie, grzech; crimen, facinus, flagitium, pecccatum
CodSil(M) III p. 168 (a. 1227) : abbas ... fratres illic servituros provideat et si quid e-is ibi emerserit, sua visitacione cohibeat.
KodMp I p. 110 (a. 1277) : dum lis aliqua, dissensio vel e-s qualiscumque ... facta fuerit.
Ita passim.
N.
α. per abundantiam enormitatis excessus ( Ztschr. XXVII p. 328, a. 1354 : nolentes sibi dictam culpam deinceps ... obicere ... dummodo alium ... non reiterabit e-is excessum) , menda (
KodKrak p. 119, a. 1398 : cum ... nobis ... Petrassius ... illam e-is mendam indiderit, qualiter ... predecessores ... dominum proprium tradidissent).
β. locut. vitae występne życie; mores pravi, corrupti
DŁUG. Op. p. 473 : timens de e-e vitae ... reprehendi.
AKap p. 111 (a. 1552) : decretorum, que contra ... canonicum ob illius varios excessus et exorbitationes ac vite e-em multiphariam promulgabantur.
Cf. ENORMIS I a ENORMITER 2.
3. nieszczęście; malum, calamitas
KADŁUB. p. 56 : eos, qui ad hoc e-is eas impulerant, insimulantur.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)