Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DURATIO

Gramatyka
  • Formyduratio, duracio
  • Etymologiaduro
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. abstr.
    • 1. phil.trwanie, istnienie w czasie
    • 2.
      • a. + capituli odbywanie się, posiedzenie
      • b. trwanie, pozostawanie (na stanowisku)
  • II.
    • 1. (rerum) trwałość, stałość, ważność
      • a. + litterarum, rerum actarum
      • b. + regni:
    • 2. (hominum) wytrwałość, stałość w czymś

Pełne hasło

DURATIO s. DURACIO, -onis f. (duro)
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
I. de abstr.
1. trwanie, istnienie w czasie; actus durandi, exsistendi (praec. in sermone phil. )
VITELO Persp. p. 63 : aeternitas est d-o permanens, hoc est sine successione, tempus autem successiua.
WROCŁ. Epit. fol. e IVb : tempus habet d-em perpetuam ex se.
GŁOG. Anal. fol. 13a : prioritas temporis est, qua vnum ens precedit aliud d-e successiua.
Ita saepius. Additur vitalis ( NIC. BŁ. Serm. II p. 142 ).
N. constr. sq. gen.
GOST. Th. fol. b lb : eternitas est mensura d-is eternorum.
BYSTRZ. Log. fol. t IIa : primum mobile non fuit prius secundum aliquam d-em motus (ed. motu), qui est accidens eius ( ib. temporis).
2. de hominibus
a. capituli odbywanie się, posiedzenie; celebratio, consessus
AKap p. 250 (a. 1520) : quicunque dnorum ... tantum de marca predicta recipiet, quot dies perseveraverit sub d-e capituli.
b. trwanie, pozostawanie (na stanowisku); functio
ChrClar p. 437 : qui abbas ... multa bona ... ipsius tempore d-is in suo regimine monasterio fecit.
II.
1. (rerum) trwałość, stałość, ważność; fir mitas, stabilitas, auctoritas
a. litterarum, rerum actarum sim.
PommUrk III p. 140 (a. 1291) : ea, que geruntur in tempore ... oportet ... eciam scriptorum d-e et sigillorum munimine roborari.
KodWp V p. 417 (a. 1426) : omnia, que fiunt in tempore ... si ... perpetuam d-em habere debent, sigillorum ... munimentis debent roborari.
ArHist VIII p. 370 (a. 1503) : quicquid beneficiorum impendit, id literarum munimentis ... pro sempiterni roboris d-e assolet commendare.
b. regni:
MARTIN. OP. Chr. p. 20 : quorum regnorum (i. Babylonici, Carthaginiensis, Mace donici, Romani ) duo media minora, primum vero et ultimum maiora, scilicet potentia et d-e leguntur.
2. (hominum) wytrwałość, stałość w czymś; constantia, perseverantia
JAC. PAR. Serm. fol. 77a : discipuli ... tristes de nece Domini ... ab Herosolymis recesserunt, amorem et d-em secum ferentes.
SSrSil VII p. 191 (a. 1468) : de Pilznensibus et domino Zdenkone regia mtas contenta est, dummodo faciant, quod obtulerunt et exprimant d-em.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)