Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DONEC

Gramatyka
  • Formydonec, donek
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana
  • Część mowy
Znaczenia
  • I.
    • 1. + saepissime tamdiu, ita diu (wprowadza czynność, która kładzie kres czynności zdania głównego
    • 2. (wprowadza czynność współczesną czynności zdania głównego
    • 3.
      • a. + Th. zanim,pierwej niż
      • b. dotąd, do tej pory
  • II. + donec ad (in) aż do
    • A.
    • B.

Pełne hasło

DONEC s. DONEK coni.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • A.
  • H.
I. c. verbis
1. (wprowadza czynność, która kładzie kres czynności zdania głównego; inducit actionem, quae finit antecedentem) dopóki nie, do momentu kiedy, tak długo aż, do tego czasu aż; ad quod temporis punctum,quoad. Antecedit saepissime tamdiu, item ita diu ( KodKrak p. 588, a. 1460 : quam villam ... ita diu possidere ... debet ... d-c ... floreni ex integro erunt persoluti),
non prius (
StPPP VIII p. 304, a. 1389 : habent ... prius non exire, d-c sibi fuerit satisfactum),
tantisper (
ArHist VIII p. 353, a. 1499 : utque non movissent eundem tantisper, d-c ... iusticiam eisdem ministrassem).
Additur
prius ( AKapSąd III p. 310, a. 1516 : presbiteris extraneis divina celebrare ... non admittant, d-c prius de litteris receptatoriis ... docuerint; ita ib. saepius) et quousque ( StPPP II p. 234, a. 1419 : ab ... fratribus nouem marcas habeat annuatim tamdiu, d-c et quousque fuerit maritata;ita saepius,) ut
( AKapSąd III p. 102, a. 1504 : tamdiu, ut d-c dispositis rebus redirem ad vos).
Constr.
a. sq. ind. praes. , perf. , fut. I.
b. sq. con. praes. , impf. , plp.
2. (wprowadza czynność współczesną czynności zdania głównego; inducit actionem, quae comitatur alteram tempore) tak długo jak,póki, kiedy; per quod temporis spatium,quamdiu,dum.
Constr.
a. sq. ind. praes. b. sq. con. praes. , impf.
3. singularia
a. zanim,pierwej niż; antequam, priusquam ( cf. Th. V 1,2003,28 sq. )
AGZ XV p. 192 (a. 1476) : d-c Schapharek responsionem fecerit, viilt videre ordinem iuris (cf. ib. infra priusquam respondebit Schapharek, vult audire recognicionem).
b. dotąd, do tej pory; adhuc, usque ad hoc tempus
*Tom. XIII p. 70 (a. 1531) : nos cum eo nulla juramenta neque foedera d-c praestitimus.
II. c. subst. donec ad (in) aż do; usque ad
A.
de loco
*PommUrk II p. 422 (a. 1280) : termini ... bonorum distinguntur ... descendendo fossatum d-c in stubbam alni congestam ... hinc d-c in fossatum ... sic deinceps circa ortum, qui est aput molendinum, d-c in Boberow, sequendo Boberow d-c in aquam ... et sic vlterius reuertendo eandem aquam d-c in inceptum.
Ib. III p. 282 (a. 1296) : a terminis oppidi Pulizs... d-c ad metas ville Lezen.
KodMaz(L) p. 45 (a. 1322) : per paludem ... d-c ad piscinam ducis.
IO. VISL. p. 178, v. 121 : habent ... vastissima culta Rutheni d-c ad Euxini Nomadas pelagi ... ac Tanaim protensa.
B. de tempore
KodWp II p. 281 (a. 1310) : advocatus ... tenebitur talem profugum ac maleficum d-c ad actoris presenciam detinere.
PP III p. 26 (a. 1432) : predictas pecunias debet penes se habere tam diu d-c ad discrecionem pueri.
StPPP IX p. 176 (a. 1501) : residuitatem peccuniarum ... debet ponere ad annos per dimidiam alteram marcam d-c ad plenariam solutionem.
AKapSąd II p. 849 (a. 1527) : causam huiusmodi suspendit d-c ad decisionem eius et diiudicationem, cui huiusmodi decima pertinere debet.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)