Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DONUM

Gramatyka
  • Formydonum
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -i
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • abstr.dar, podarunek,prezent,darowizna
    • a. darowizna,dawanie
    • b. wiano
    • c. opłata zwana rękawiczne
      • α. eccl.+ septem dona siedem darów Ducha Św.
      • β. iur.+ recognoscentiae (scabinale) opłata uiszczana ławnikom przez jedną ze stron,aby w razie potrzeby zaświadczylio sądzonej sprawie
      • γ. + ecclesiasticum beneficjum, urząd kościelny wraz z jego uposażeniem
      • δ. + Cereale zboże
    • e.
      • ζ. + aliquem dono dare aliqua re darować komuś coś,zwolnić od czegoś

Pełne hasło

DONUM, -i n.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
  • A.
  • N.
dar, podarunek,prezent,darowizna; id quod alicui datur,munus, donatio (concr. et abstr. ). Glossa Pol.
GLcerv p. 538 : d-um «dar».
Abundat
DokMp I p. 376 (a. 1412) : Alexio ... stadium agri ... d-o perpetue et irrevocabilis donacionis dederunt.
AH IX p. 107 (saec. XV) : o Antoni, d-o d-i summi boni ... da virtutis culmen apprehendere.
Constr. sq. gen. (subi. , obi. , explic. ).
Occ.
a. darowizna,dawanie; donatio, actus donandi
StPPP VI p. 198 (a. 1521) : prior contractus d-i est diremptus (cf. supra priori contractu donationis).
Ib. p. 201 (a. 1521) : nullum ius habebant nec d-i nec venditionis; primo d-i, quia mortuum fuit d-um per inscriptionem subsecutam emptionis et venditionis.
b. wiano; dotalicium (cf. s. v. I)
APozn I p. 149 (a. 1449) : pro dotalicio et d-o per eius maritum ... sibi (i. ei ) dato.
c. opłata zwana rękawiczne; solutio quaedam
MonStp p. 4 (a. 1521) : nec ipse consulatus gravabit tales presbyteros maiori d-o, quod «rakawiiczne» dicitur, nisi ... duarum sexagenarum.
Ad rem cf. CHIROTHECALES
Locut.
α. eccl. septem dona siedem darów Ducha Św. ; septem Spiritus Sancti munera
CantMAe I p. 41, v. 2 b (saec. XIV) : salve vellus Gedeonis, undans tellus septem d-is, manne celi situla BVMaria.
β. iur. recognoscentiae (scabinale) opłata uiszczana ławnikom przez jedną ze stron,aby w razie potrzeby zaświadczylio sądzonej sprawie; pecunia scabinis soluta, ut de re iudicata testimonium praestent
KsgPrzem I p. 27 (a. 1407) : desuper dedit idem dominus Iohannes d-um recognoscencie.
Ib. p. 35 (a. 1413) : Thomas ... coram nostro iudicio bannito obtulit d-um recognoscencie, alias solidum scabinorum in causa, quam habuit cum Martino ... quod est ... iustificatus.
Ib. II p. 47 (a. 1448) : Nicolaus ... domum ... resignauit Petro ... et super eo posuit d-um scabinale seu arram.
Ita ib. saepius.
γ. ecclesiasticum beneficjum, urząd kościelny wraz z jego uposażeniem; officium ecclesiasticum eique competentium bonorum redituumque usus
PrzMog p. 31 : dudum te d-o potuisse ecclesiastico provideri accepi.
δ. Cereale zboże; frumentum
IO. VISL. p. 191, v. 170 : tempus erat calidum, quo Iulius annua mensis maturat per agros Cerealia d-a.
e. sophisticorum
semel tantum laudatur eodemque loco explicatur
ArLit I p. 84 (a. 1521) : altercativa quaestio (in promotione doctorali quae vocatur ) dum deciditur ... offert idem bedellus promotori d-um sophisticorum: stamen panni cum chirotecis, reliquas autem chirotecas aliis offert et donat.
ζ. aliquem dono dare aliqua re darować komuś coś,zwolnić od czegoś; alicui aliquid condonare, multam remittere
AKapSąd III p. 152 (a. 1511) : eundem medietate pene ... d-o dedit.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)