- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- A.
- Ha.
- N.
I.
adi.
A.
de loco
: zwrócony w różne strony; in varias partes versus (c. verbis motus, v.
gr. distrahere, ducere, reverti, saec. XV—XVI).
B.
de qualitate (rerum et personarum)
1.
różny, rozmaity, niepodobny,odmienny; genere, condicione distans, discretus, contrarius, oppositus, varius, dissimilis, discrepans. Distinguitur phil.
primo
(
STOB. Intr. fol. b 2b)
, totaliter (
BYSTRZ. Top. fol. o VIIIb
et saepius);
opp.
partim (
ib. fol. p Ia)
, formaliter (
id. Elench. fol. r VI Ib)
, specivoce
(
id. Log. fol. n VIa).
Occ.
α.
de colore: wielobarwny, pstry; varius, versicolor
RachJag p. 186 (a. 1394) : pro serico ... d-i coloris.
CracArt I p. 55 (a. 1413) : culcitra ex panno d-i coloris.
ZabDziej II p. 67 (a. 1483) : pulvinar ... d-i coloris, alias «pstre».β. de rubeto: mieszany; mixtus; e variis arboribus constans
DokMp II p. 95 (a. 1528) : pratum habet ... in medio sui densitatem d-i rubeti.γ. diverso Marte ze zmiennym szczęściem (o walce); i. q. vario, mutabili
DŁUG. Hist. III p. 425 : in certamine ... praefato, variante fortuna vicem, d-o Marte commisso.δ. diversis vicibus wiele razy; i. q. pluribus
KodTyn p. 202 (a. 1407) : d-is vicibus capitulum facientes.ε . diversi,, -orum różni (ludzie); varii (homines).
2.
przeciwny, wrogi, sprzeczny; adversus, contrarius, inimicus (de hominibus et rebus, item abstr. ,
v.
gr. de perplexitate:
DŁUG. LibBen I
p. 593
).
N. locut.
α.
a se (in aliqua re) :
DŁUG. Hist. I p. 380 : Boleslaus Poloniae rex in suis actionibus et successibus a se d-us admiratione quadam me percellit.
β.
fides
niedotrzymanie obietnicy;
i. q. violata
OrtWp p. 71 (a. 1546) : fidem posthac in illo assignatam d-am expertus est et ... agrum ... vendidit.Occ. mający różne zdanie; qui contraria sentit (saec. XVI;
N. sq.
quoad :
Concl. p. 220, a. 1538 : quoad tercium articulum ... domini fuerunt d-i).
3.
osobny, odzielny; separatus, secretus (saec. XVI).
Constr.
ad A—B
: indicatur a quo (qua re)
a.
sq.
dat.
b.
sq.
abl.
separat,
c.
sq.
ab. d.
sq.
inter (se).
Indicatur qua re
a.
sq.
abl.
b.
sq.
in
c.
abl.
MatFil II p. 17 (a. 1413—14) : ergo si sunt duo di d-i in natura eqs.Ita saepius, c. sq. secundum:
WROCŁ. Dial. fol. K Ib : dictionis d-e secundum modum proferendi.
II.
n.
pro
subst.
1.
diversum,, -i
n.
co innego, coś różnego; id quod alicui rei opponitur, aliud est, non idem (praec.
Phil. ).
2.
in iuncturis
adv.
a.
e (ex) diverso
z przeciwnej strony, z drugiej strony; altera ex parte, contra, aliter (propr. et
transl.). Occ. fere i. q. z powrotem?; retrorsum?
AGZ VIII p. 215 (a. 1525) : eo ex humanis sublato ... eadem de molendino torquatili solucio ad nos et successores nostros e d-o redibit pleno iure.
b.
in diversa
na różne strony, na wszystkie strony; in contrarias partes.
Eodem sensu
in diversum :
Tom. VI p. 132 (a. 1522) : supervenerunt ... istinc varie et multiplices commendationes, quibus maiestas sua regia in d-um acta, more suo hactenus deliberat.
Ib. X p. 167 (a. 1528) : cubiculariis vestrae maiestatis in d-um ferenda litterarum exempla distribui.Cf. etiam ib.XIII p. 89 (a. 1531).
c.
in diversum
przeciwnie,
odwrotnie, z przeciwnej strony; contra, altera ex
parte.
d.
pro diverso
osobno, z osobna; separatim
DŁUG. Hist. V p. 644 : Thartarorum ... et Turcorum, qui pene sub uno tempore (quoniam pro d-o periculum veriti non audebant) Valachiam ... intraverant.