Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DEVIATIO

Gramatyka
  • Formydeviatio, deviacio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. astr.propr. propr. zboczenie z drogi, z toru
  • II. transl.
    • 1. zejście z właściwej drogi, odstępstwo od czegoś lub kogoś, porzucenie, zdrada
    • 2. iur. iur. błąd w wypowiedzeniu roty przysięgi

Pełne hasło

DEVIATIO s. DEVIACIO, -onis f.
  • F.
  • Th. (rec.),
  • Bl.
  • Dc.
  • L.
I. propr. zboczenie z drogi, z toru; declinatio cursus
NIC. BŁ. Serm. II p. 139 : illa Atalante videns pomum diuertit se a stadio et ille Hippomeneus eam preterijt et praecucurrit; illa d-em velocitate compensans, celeriter eum attigit.
Item astr.
COPERN. Rv p. 414 : primam latitudinem, quae in mediis longitudinibus inclinationem vocarunt ... reliquam huic coniunctam d-em (cf. contextum ).
II. transl.
1. zejście z właściwej drogi, odstępstwo od czegoś lub kogoś, porzucenie, zdrada; aberratio a recta agendi via, defectio, derelictio
NIC. BŁ. Serm. I p. 195 : ecclesia sub ista historia recolit mystice statum d-is suae, quo deuiauit per culpam a gratia.
JAC. PAR. II p. 225 : tractatus de causis d-is religiosorum et de remediis eius.
DŁUG. Hist. IV p. 440 : universis fidelibus dolendum sit de vestra d-e.
Item
culpae :
JAC. PAR. Serm. fol. 48b : habebat ille cecus quatuor defectus ... tercio d-em culpe sequendum illud Sap. V ([=5, 6):] errauimus a via veritatis.
N. de fraude coniugali
ArHist V p. 155 (a. 1471) : Dorotheam male ab ipso Stanislao errasse et deuiasse, qua d-e ipsa Dorothea ... ad secundas nupcias ... conuolauit.
2. iur. błąd w wypowiedzeniu roty przysięgi; error in pronuntiandis verbis iuris iurandi commissus
KsgMaz III p. 142 (a. 1435) : d-o rothe Michaelis ... contra Swyanchnam.
Ib. p. 157 (a. 1435) : testis... d-o, quia dixit: «esz iei sluga» et debuit dicere: «esze iei sluga».
Cf. DEVIO I 1 α.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)