Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DEFRAUDO

Gramatyka
  • Formydefraudo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I.
    • 1. oszukać,okłamać, wprowadzić w błąd, zmamić
    • 2. pozbawić czegoś, odjąć coś
    • 3. wykraść, uprowadzić
  • II.
    • 1. uszczuplić,pomniejszyć
      • a. + pecuniam sim.:sprzeniewierzyć,przywłaszczyć sobie bezprawnie
      • b. + teloneum omijać, uchylać się od zapłacenia (cła)
      • c. okraść, złupić, splądrować
    • 2. nie dotrzymywać, łamać, lekceważyć

Pełne hasło

DEFRAUDO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • L.
  • A.
I. aliquem
1. oszukać,okłamać, wprowadzić w błąd, zmamić; fraudare, fallere, decipere.
Syn.
decipere ( Lites I p. 373, a. 1339).
N. formulam iur.
per errorem (errore) defraudatus sim.
CodSil X p. 265 (a. 1417) : ipsa ... non coacta neque per errorem d-ta ... libere ... dedit omnia.
KodUJ IV p. 126 (a. 1533) : non vi, dolo, fraude aut aliqua sinistra machinatione seductus ... neque aliquo devio errore d-tus, nec compulsus, sed sponte et libere... recognovit.
Constr. sq.
in c. abl.
*PommUrk IV p. 250 (a. 1306) : ut sacerdotibus ... satisfacere non omittant nec in hiis ipsos ... d-ent in grande suarum periculum animarum.
PP II p. 145 (a. 1452) : ne ... theoloneator ... noster ... in theoloneorum et zupparum solucione ... d-ri videatur.
2. pozbawić czegoś, odjąć coś; privare aliqua re, demere aliquid, v. gr. auxiliis ( KodUJ IV p. 70, a. 1517) , commodis ( ArHist X p. 229, a. 1556) , cultu ( ArPrawn I p. 480, a. 1564) , honore ( CodEp I 2, p. 251, a. 1471) , iuribus ( StSyn III p. 43 ) , officiis divinis ( Dogiel V p. 28, a. 1308).
N. constr. sq.
ab :
KOMOR. p. 151 : fratres... conspicientes se a suo desiderio d-tos... doluerunt.
3. wykraść, uprowadzić; clam abducere, seducere
KodWp II p. 281 (a. 1310) : si aliquis... alicui... viro suam filiam... d-verit, eam fortive (sic ) deducens ... de civitatibus prelibatis ... se sciat predonis vel furis sententiam incursurum.
II. aliquid
1. uszczuplić,pomniejszyć; diminuere, imminuere
PP II p. 126 (a. 1451) : ne per hoc redditus nostri et proventus ex civitate praedicta quoquomodo d-entur et decrescant.
Praec.
a. pecuniam sim.:sprzeniewierzyć,przywłaszczyć sobie bezprawnie; fraude sibi arrogare, furari
MARTIN. OP. Marg. fol. r 6a : Ananias post votum pecunias d-uit.
Tom. VII p. 56 (a. 1524) : nummi, quos olim d-ns etc.
b. teloneum omijać, uchylać się od zapłacenia (cła); fraude devitare
Tom. II p. 167 (a. 1513) : cutes ... ei recepte sunt in Camenecz ob telonea nostra d-ta.
Dogiel IV p. 259 (a. 1529) : mercatores ne nova itinera ... quaerant ... ne telonea antiqua utrinque d-entur.
ArPrawn VI p. 93 (a. 1530) : in illis locis d-atur theloneum regium.
c. okraść, złupić, splądrować; fraudare, depeculari, spoliare
KodPol I p. 169 (a. 1304) : castrum nostrum ... fuit d-tum.
JANKO p. 701 : reperit ipsum regestra sua immutasse et in duodecim milibus florenorum cameram d-asse.
Ita saepius saec. XV.
2. nie dotrzymywać, łamać, lekceważyć; fidem non servare, violare, negligere
KodMaz(L) p. 17 (a. 1253) : emptor timens, ne uenditoris posteritas ... eundem contractum niteretur d-re etc.
Ztschr. LIX p. 153 (a. 1298) : quis ... litere seriem ausus fuerit violare seu aliqualiter d-re.
Ita saepius.
Item
iura spiritualia ( Somm. p. 797, a. 1475) , intentionem testatoris ( *CracImpr p. 40, a. 1503) , pacta ( COPERN. OpM p. 56 ) .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)