- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- A.
- H.
- Ha.
- N.
ZabDziej III p. 441 (a. 1497) : Georgium ... consulum.gen. pl. consulium:
KodWp I p. 463 (a. 1280) : nostrorum ... consulium.]
I.
konsul, najwyższy urzędnik w Rzymie; summus Romanorum magistratus.
II.
rajca miejski; senatus urbani particeps
KodKKr I p. 92 (a. 1269) : scoltetus septem vallatus c-bus iudicet et scabinis.
KodWp II p. 15 (a. 1288) : presentibus ... c-bus ... et iuratis civitatis Poznaniensis.
N. glossas Pol.
GLb p. 24 : c-1, qui reipublicae consulit «burmystrz», «raycza» (cf. GŁOG. Alex. I fol. 17a et GLcerv p. 512).
Syn.
rector (
MPVat II
p. 59, a. 1352).
Distinguuntur
antiqui consules (
KsgKaz
p. 370, a. 1397),
eodem sensu priores (
ArPrawn X
p. 395, a. 1413)
, seniores (
KodMp IV
p. 452, a. 1446
;
KodUJ IV
p. 155, a. 1523)
, veterani (
ZabDziej IV 1,
p. 78,
a. 1554)
, veteres (
APozn I
p. 49, a. 1438).
Opp.
iuvenes (
KsgŁawWar
p. 142, a. 1470)
, moderni (
KodMp IV
p. 452, a. 1446)
, novi (
PomnLw I
p. 74, a. 1387
;
KsgKaz
p. 237, a. 1390)
, noviter electi (
ZabDziej IV 1,
p. 56, a. 1552
;
ib.
p. 79
,
a. 1554)
, praesidentes (
Tom. XIV
p. 657, a. 1532
;
KodUJ IV
p. 155, a. 1523)
, protunc exsistentes, resistentes (
KodMp IV
p. 372, a. 1441
;
ZabDziej I 1,
p. 95, a. 1558
et
ib.
saepius), residentes (pro tribunali:
KsgŁawWar
p. 66, a. 1453
;
ZabDziej
IV 1,
p. 78, a. 1554)
, sedentes (
APozn III
p. 86,
a. 1504).
N.
żona rajcy; eiusmodi consulis uxor
ARect I p. 733 (a. 1530) : domina Benigna ciuis et c-1 Cracoviensis.
Constr.
a. sq.
gen. civitatis (
KodWp II
p. 15, a. 1288
;
KodPol I
p. 175,
a. 1306
et saepius). b. sq.
adi.
, e. g. Cracoviensis (
CracArt IV
p. 15, a. 1389)
sim. c. sq. de c.
nomine urbis (
ArPrawn VIII
p. 96, a. 1406)
. d. sq. in
c.
nomine urbis (
ChrClar
p. 448
)
.
III.
1.
osoba urzędowa, wobec której sporządzano dokument prawny, uwierzytelniająca ten dokument; magistratus, quo praesente litterae iuris actionem exprimentes conscribebantur quique eas ratas esse iubebat (formula ex antiquo iure Romano recepta)
*MPVat III p. 156 (a. 1310) : instrumentum ... fidem non ... faceret, eo quod non videtur esse conscriptum cum die et c-e, non enim est ibi data diei nec testes inserti.
*Ib. p. 158 (a. 1310) : littera ... quia data non est ibi cum die et c-e, falsa est.
2.
radca, doradca (przełożonego klasztoru, także w klasztorach żeńskich); qui rectori monasterii (etiam monialium) a consiliis erat
ArHist XII p. 381 (saec. XIV/XV ): puellam nostro ordini possetis deputare ... dummodo maiori parti conventus placuerit et precipue c-bus.
3.
zwierzchnik kolonii cudzoziemców (zwł. kupców) w jakimś mieście handlowym; rector peregrinorum (praec. mercatorum) in emporio
AGZ XIV
p. 166
(a. 1445)
:
Petrum alias Messopero de Ansaldo heredem Licostomi, c-em Francorum (cf. ib. p. 175
). Ad rem
cf.
J. Ptaśnik, Kultura włoska wieków średnich w Polsce, Warszawa 1922,
p.
52.