Ogólne
Pełne hasło
Więcej

COMPOSITUS

Gramatyka
  • Formycompositus, compositus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um -i
  • Część mowyprzymiotnikrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I. propr. propr. złożony (z części)
    • 1. concr.
      • α. + aratrum pług z zaprzęgiem dwu koni lub wołów
      • β. + ostium brama o drzwiach dwuskrzydłowych
      • γ. tzw. skład, tj. szeroki zagon, zorany na 8—20 skib
    • 2. abstr. phil.
  • II. transl.
    • 1. de concr. kształtny, zgrabny
    • 2. abstr.
      • a. spokojny, zrównoważony, grzeczny
      • b. udany, zwodniczy
  • III. iur.+ poena tzw. kara kompozycyjna

Pełne hasło

COMPOSITUS, -a, -um
  • F.
  • Th.
  • S.
I. propr. złożony (z części); e partibus aliquot constans.
Opp.
simplex ( MARC. p. 46, v. 39 ; GŁOG. Alex. II fol. A 2a).
1. de concr.
N.
α. aratrum pług z zaprzęgiem dwu koni lub wołów; aratrum cum iugo duorum equorum vel boum
Visit. p. 361 (a. 1512) : pro vere ... in praedio ... arant c-o aratro alias «sprząsza».
Cf. ARATRUM I β.
β. ostium brama o drzwiach dwuskrzydłowych; fores
RachWaw p. 308 (a. 1542) : pro vecte ad ostium c-um.
Cf. COMPOSITORIUS I.
γ. subst. compositus,, -i m. tzw. skład, tj. szeroki zagon, zorany na 8—20 skib; area latior 8—20 sulcorum)
Visit. p. 667 (a. 1563) : laneus continet in se 7 c-os alias «sklady».
2. multo saepius de abstr. praec. phil. t. t. (v. gr. ex materia et forma).
N.
oratio (sensus) przynależność wyrazów w zdaniu wedle ich bezpośredniego sąsiedztwa; dicitur cum voces in proposito ita sensu coniungendae sunt, ut iuxta se ponuntur
GŁOG. ExLog fol. P Ia : illa ... oracio in proposito dicitur esse c-a, in qua dictiones et partes ordinantur secundum situm.
Cf. ib. fol. P IIIb et id. Hisp. fol. 42b .
Opp.
divisus ( id. ExLog fol. N 5b ; ib. fol. P IIIb) .
N. constr. sq. adv.
BYSTRZ. Log. fol. g 6a : vtrum quiditas cuiuslibet rei predicabilis sit entitatiue c-a ex etc.
Ib. fol. e 2b: entis ... c-i realiter ex materia et forma.
II. transl.
1. de concr. kształtny, zgrabny; formosus, elegans.
N. constr. sq. abl.
DŁUG. Hist. I p. 314 : vir ... forma c-us atque comptus.
2. de abstr.
a. spokojny, zrównoważony, grzeczny; tranquillus, modestus.
Syn.
oboediens ( PommUrk V p. 177, a. 1314).
N. constr. sq.
in c. abl.
ChrMP p. 582 : vir in moribus c-us.
b. udany, zwodniczy; fallax, subdolus
CodEp III p. 17 (a. 1447) : c-is quibusdam et blandis ... verbis ... prudenciam ... temptare.
III. iur. poena tzw. kara kompozycyjna; poena pecuniaria loco poenae capitis vel mutilationis membri solvi concessa
KodWp III p. 179 (a. 1361) : si ... scoltetus ... aliquid perpetraverit ... criminosum ... penam iudicatam sive c-am ... non recipiat.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)