Ogólne
Pełne hasło
Więcej

COMPESCO

Gramatyka
  • Formycompesco, conpesco
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -ui, -itum
Znaczenia
  • I.
    • 1. abstr.powściągnąć, poskromić, opanować, stłumić, uśmierzyć
    • 2. karać, ganić
    • 3. kazać przerwać coś, zakazać, przeszkodzić czemuś
    • 4. zmusić, nakłonić
    • 5. powstrzymać, odsunąć od czegoś
  • II. zaprzestać, przerwać, zaniechać

Pełne hasło

COMPESCO s. CONPESCO, -ere, -ui, -itum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
I.
1. powściągnąć, poskromić, opanować, stłumić, uśmierzyć; cohibere, coercere, continere (homines vel res abstr. ).
Syn.
refrenare ( GŁOG. Alex. I fol. 97a ) , reprimere ( ArPrawn I p. 31, a. 1400).
N. glossas Pol.
RFil XVI p. 349 (a. 1428) : c-e «wkoy».
Ib. XXIV p. 363 (a. 1446) : c-uit ... «vkogyl».
GŁOG. Alex. I fol. 97a : c-re 1. refrenare «betzwingen (Germ. ), vsmierzyc».
Per abundantiam
KodPol I p. 45 (a. 1242) : tyrannidem refrenantes c-uimus.
N.
os zamknąć komuś usta; dicentem impedire
DŁUG. Op. p. 265 : ora ... obloquentium ... robore c-uit.
2. karać, ganić; punire, multare, castigare.
N. glossam Pol.
RFil XXIV p. 363 (a. 1446) : c-uit «scaral».
3. kazać przerwać coś, zakazać, przeszkodzić czemuś; prohibere, impedire
*PommUrk VI p. 114 (a. 1322) : si ... aliqui nostrorum ... vel extraneorum aliquod castrum ... edificare presumpserint, ipsi huiusmodi edificaciones c-re, prohibere et destruere ... valeant.
4. zmusić, nakłonić; cogere, compellere
KodUJ IV p. 64 (a. 1517) : canonici te ... in ... possessionem ... altaris ... inducant ... contradictores auctoritate praefata ad hoc c-ndo.
5. powstrzymać, odsunąć od czegoś; arcere ab aliqua re.
Constr. sq.
ab.
II. zaprzestać, przerwać, zaniechać; absistere, recedere ab aliqua re.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)