Ogólne
Pełne hasło
Więcej

COMMINUO

Gramatyka
  • Formycomminuo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -ui, -utum
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1.
      • a. (na kawałki) pokruszyć, połamać, roztłuc, rozbić, roztrzaskać, poszarpać
      • b. zetrzeć na proch, na miazgę
    • 2. zburzyć, rozwalić, zrównać z ziemią
  • II. transl.
    • 1. gnębić, niszczyć, doprowadzić do upadku
    • 2. osłabiać, pomniejszać, uszczuplać

Pełne hasło

COM-MINUO, -ere, -ui, -utum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • A.
I. propr.
1.
a. (na kawałki) pokruszyć, połamać, roztłuc, rozbić, roztrzaskać, poszarpać; (in minutas partes) confringere, friare, contundere, dirumpere, v. gr. campanam ( MARTIN. OP. Chr. p. 388, cf. DŁUG. Hist. I p. 331 ) , imaginem ( ib. V p. 144 ) , membra ( ib. I p. 463 ) , panem ( JAC. PAR. Serm. fol. 20b ) , rupem ( MARTIN. OP. Chr. p. 400 ) , simulacra ( PEREGR. fol. 141b ) , statuam ( JAC. PAR. Serm. fol. 198a ).
Additur v. gr.
frustatim ( ib. fol. 20b, cf. HUSSOW. p. 43, v. 952 ), in partes ( DŁUG. Hist. V p. 144 ).
Syn.
collidere, confringere ( ib. I p. 463 ).
b. zetrzeć na proch, na miazgę; in minutissimas partes conterere, contundere.
Syn. et iuxta posita
commolere, concutere, conterere ( StPPP II p. 957, a. 1506).
2. zburzyć, rozwalić, zrównać z ziemią; diruere, delere, solo aequare, praec. aedificia ( DŁUG. Hist. I p. 517 ) , castra, oppida ( ib. V p. 378 ) , muros ( ib. 111 p. 489 ).
Syn.
confringere, incendere ( ib. I p. 143 ) , dirumpere ( ib. p. 517 ) , solo aequare ( ib. III p. 489 ) .
Opp.
construere ( MPH II p. 884, a. 1347).
II. transl.
1. gnębić, niszczyć, doprowadzić do upadku; premere, vexare, prosternere.
2. osłabiać, pomniejszać, uszczuplać; minuere, debilitare, irritum facere.
N. de abstr.
PommUrk III p. 440 (a. 1260) : quae geruntur in tempore ... ne in posterum a quoquam valeant ... c-i vel infringi (cf. ib. IV p. 175, a. 1305).
HUSSOW. p. 50, s. 24: plebeia late pectora turbavit c-itque metus.
Constr. ad
I—II: a. abs. b. sq. acc. c. sq. in c. acc. vel abl.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)