- F.
- Th. (rec.),
- Bl.
- BJ.
- Ha.
- N.
I. aliquid
1.
zjednoczyć, połączyć, przyłączyć; ad unum redigere, coniungere, adiungere.
N. glossam Pol.
RFil XXXIII p. 153 (saec. XV) : c-te «w gednotą przywyedzyecze».
Praec.
vires (
CodEp II
p. 77, a. 1415
et saepius).
Syn.
coniungere (
AUnii
p. 53, a. 1413
;
AAlex
p. 399, a. 1504)
, componere, conformare (
AUnii
p. 53, a. 1413)
, inviscerare, incorporare (
AAlex
p. 399, a. 1504).
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
dat.
c.
sq.
cum :
AUnii p. 53 (a. 1413) : domos ... armaque et clenodia nostra cum nobilibus boyaris terrarum Lithuaniae ... c-amus.Cf. Th. III 1371,51 sq. d. sq. in c. acc.
N.
part.
perf. wzmożony; acutus
DŁUG. Hist. III p. 320 : Casimirus rex in Cracoviam febre c-ta adductus.
2.
dołączyć, dodać, doliczyć; addere
VITELO Opt. p. 457 : ad propositam uisorum circulationem c-re circulationem foraminis uueae.
CorpJP III p. 441 (a. 1519) : illi sumptus erunt summae principali adnumerati et c-ti ad solvendum.Cf. Th. III 1371,22 sq.
II. aliquem
1.
pozyskać sobie, wziąć do pomocy;
sibi conciliare, socium adiungere
KodMaz(K) p. 546 (a. 1244) : palatinus terras nostras ... ab impetu hostium ... liberauit, c-tis sibi et additis ad se amicis suis et militibus nostris.
KodMp II p. 85 (a. 1252) : dux c-tis sibi ... quatuor principibus ... terram sibi nostram subijeere ... cupiens etc.
N.
pass. sprzymierzyć się z kimś; socium esse
Tom. I App. p. 17 (a. 1448) : rex Silesiae Turco c-tus est.
2.
przywrócić do jedności wiary; ad unitatem fidei catholicae adducere
AKap p. 181 (a. 1561) : prius enim reges ... per concilium c-ndi essent ac demum subditi per eos vi essent vinciendi.
3.
zgromadzić, zebrać, skupić;
congregare, colligere, cogere.
Opp.
dispergere (
AKapSąd III
p. 25, a. 1466).
III.
singulare (pass.): zbliżać się, pokrywać z czymś; accedere, coincidere
VITELO Opt. p. 83 : resistentia medij densioris impellit semper lucem obliquam, ut c-etur ad perpendicularem lineam a puncto incidentiae super superficiem illius corporis productam.