- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- BJ.
KsgMaz I p. 100 (a. 1410) : partem silvae ... tenebit ... prout Iacobus et Wenceslaus ... circumiunt wlgariter «obbessly».3. sg. ind. imperf. act. circuiebat:
JAC. PAR. Serm. fol. 53a : circuiebat omnem terram.Cf. Th. III 1135,85. gerundium -iend-:
Lites II p. 454 (a. 1410) : circumiendi ... dare facultatem.
CodSil X p. 43 (a. 1293) : habebit tantum quantum nostro equo circuiendo ... assignavimus.
item -uiand- (a via?)
ArHist XII p. 373 (a. 1398) : plures... provincias transsivi circuiando.]
I.
propr.
A.
de animantibus
1.
okrążać, obchodzić dookoła; in orbem ambire.
N. iur.
obchodzić posiadłość celem wyznaczenia lub sprawdzenia granic; fines bonorum constituendi vel examinandi gratia ambire
KodMaz(K) p. 97 (a. 1172) : terram quę dicitur Zagost totam ... uillas scilicet quatuor cum omni circujtione sicuti comes Petrus Magnus eam c-uit et signauit.
KodWp I p. 122 (a. 1232) : in c-ndis ... villis ego ... cum ... multis aliis ... interfuimus.
Ib. p. 416 (a. 1278) : abbati... adiudicate sunt ... sortes c-nte vicinia mediante nostro subcamerario ... renovantes (sc. succamerarius cum vicinis ) earumdem sorcium signa et metas antiquas.
N. glossam Pol.
KsgMaz I
p. 100
Item
equo (
CodSil X
p. 43
)i. q. circumequitare, cf. s. v.
2.
okrążać, wymijać okrężną drogą; longioris itineris flexu praeterire,
evitare.
3.
chodzić (jeździć) po jakimś terenie, wałęsać się; peragrare, ambulare (in aliquo spatio), vagari, errare (
sq.
prp.
ante, per et
abs.
).
Praec.
obchodzić, objeżdżać dla przeglądu, wizytować; obire, scrutandi causa obambulare
KodWp I p. 236 (a. 1248) : dyoceses suas c-ant episcopi.
ArHist V p. 303 (a. 1392-1412): circumspec tione ... prefata omnia donata ... c-ndi, videndi.
N. iur.
aliquid ministeriali
oprowadzać woźnego dla dokonania wizji sądowej; ministerialem circumducere rei actae testem futurum
AGZ XIV p. 292 a. 1450) : repercussit michi domum meam ... et recepit ... ducentas marcas ... et hoc ministeriali c-vi vulgariter «obvyodlem».
4.
(c.
acc.
pl.
)
chodzić od jednego do drugiego, obchodzić kolejno; singulos ambire, ire ab alio ad alium.
5.
aliqua re
(concr. et abstr. ) obwieść, otoczyć; in orbem circumdare, circumcludere
GALL p. 483 (= 162, 18 M.): Bolezlavus... obsidione castrum ... c-vit.
RachWaw p. 362 (a. 1546) : focum ... lapidibus ... c-re dedi.
B.
de rebus: znajdować się dookoła, otaczać, opasywać; circumiacere, circumsitum esse.
Praec.
o granicach: obiegać, okrążać, o rzece: opływać; de limitibus; circumduci, de fluminibus: circumfluere.
II.
transl.
1.
aliquem
usidlić, zwieść; decipere, irretire, circumvenire
SSrSil IX p. 47 (a. 1464) : heretici ... Christianum populum ... volunt ... c-re, quo met fedati sunt, nos inquiare satagunt.
2.
a.
cum aliquo
postępować z kimś;
i. q. agere, se gerere adversus aliquem
Lites II p. 438 (a. 1409) : perverso modo cum ceteris principibus c-bunt, quemadmodum erga nos ... procedunt.
CodVit p. 635 (a. 1424) : ita ... legatis responsum fecimus et cum eis c-vimus.
b.
iure
procesować się;
i. q. procedere
AGZ XIV p. 276 (a. 1448) : partes iure inter se debent c-re alias «obchodzycz sye».