Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CIRCUMDO

Gramatyka
  • Formycircumdo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -dedi, -datum
Znaczenia
  • I.
    • A. propr.
      • 1. otaczać, ogarniać, obejmować, ograniczać
        • α. + hostiliter przystąpić do oblężenia
        • β. + freno poskromić
      • 2. oprawiać, obijać, zamykać w coś
      • 3. obłożyć dokoła, pokryć, osłonić, ubrać
    • B. transl.
      • 1. + animi affectibus, dolore, morbo necessitatede rebus: ogarniać, opanowywać (o stanach duszy, bólu, chorobie)
      • 2. de hominibus: dbać o coś, troszczyć się o coś
  • II.
    • 1. poprowadzić dookoła, wykreślić (granice)
    • 2. wkładać, wdziewać

Pełne hasło

CIRCUM-DO, -are, -dedi, -datum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • A.
  • H.
  • Ha.
  • N.
I.
A. propr.
1. otaczać, ogarniać, obejmować, ograniczać; cingere, circumsaepire, complecti.
N. locut.
α. hostiliter przystąpić do oblężenia; obsidione cingere
Lites II p. 63 (a. 1412) : Cruciferi turrim Lothoria nominatam ... hostiliter c-erunt dictumque ducem captivaverunt.
β. freno poskromić; coercere
AH XLII p. 21 (a. 1545) : freno me tuae c-a legis.
2. oprawiać, obijać, zamykać w coś; includere, cingere, munire (v. gr. tubam auro).
3. obłożyć dokoła, pokryć, osłonić, ubrać; circumvestire, operire, tegere.
Constr. ad
1-3:
a. sq. abl.
b. sq. in c. abl.
ArHist X V p. 143 (a. 1396) : pro circulis ferreis, in quibus dictum ferrum fuit c-tum.
B. transl.
1. de rebus: ogarniać, opanowywać (o stanach duszy, bólu, chorobie); occupare, cadere (in aliquem). Praeterquam de animi affectibus, dolore, morbo dicitur de necessitate :
Tom. II p. 205 (a. 1513) : si qua ... nos necessitas c-ret.
N. appellationem festi
dominica Circumdederunt me (sc. dolores mortis) a primis missae introitus verbis (e Ps. 17,5 sumptis) niedziela Siedemdziesiątnicy; i. q. Septuage simae ( RachJag p. 10, a. 1389 et saepissime).
2. de hominibus: dbać o coś, troszczyć się o coś; curare
VSt p. 359 : Stanislaumaltaria Dei c-ntem et ... divina misteria petractantem ([e Vlg. Ps. 25,6). ]
StPPP IV p. 97 (a. 1440) : colonus decimam ... custodit et c-at et acervos parat.
II.
1. poprowadzić dookoła, wykreślić (granice); constituere, praescribere (fines).
2. wkładać, wdziewać; induere (vestem).
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)