Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CHORALIS

Gramatyka
  • Formychoralis, coralis, choralis, chorale
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -e -is -is
  • Część mowyprzymiotnikrzeczownikrzeczownik
  • Rodzajmęskinijaki
Znaczenia
  • I.
    • A. de hominibus: należący do chóru kościelnego
    • B.
      • 1. + missa msza śpiewana konwentualna
      • 2. taki, jakiego używa się w chórze
        • a. + vox
        • b. + liber:
      • 3. + corulus (stipula) pałeczka dyrygenta chóru
  • II.
    • 1. znajdujący się w chórze ko ścioła
    • 2. + cappa szata używana przez dostojników kościelnych podczas modlitw w chórze
    • 3. kapitulny

Pełne hasło

CHORALIS s. CORALIS, -e
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • H.
  • Ha.
  • N.
I. cf. chorus I
A. de hominibus: należący do chóru kościelnego; qui chori in ecclesia canentis particeps fit
PommUrk V p. 475 (a. 1319) : scolarium, qui dicuntur ch-es, debentium choris nocturnis et diurnis ... interesse.
CodSil V p. 171 (a. 1340) : octo pauperes clericos ... ch-es ... chorum et ecclesiam nostram pro concelebrandis divinis officijs frequentantes.
Inde abs. loco
subst. choralis,, -is m. chórzysta
PommUrk V p. 421 (a. 1319) : duos mansos pro c-ium predictorum usu.
CorpJP III p. 640
( a. 1521) : sex c-bus in ecclesia ... officia divina canentibus.
B. de rebus
1. missa msza śpiewana konwentualna; quae cantante toto conventu celebratur
KodKKr I p. 163 (a. 1322) : anniuersarios ... nostros... sollempniter decantando ante missam ch-em.
StCrac p. 4 (a. 1328) : postquam summa missa ch-is et hora sexta ... fuerint completa.
Ita saepius.
Syn.
summa ( ConcPol VI p. 252, a. 1398 ; PrPrz p. 75, a. 1423).
2. taki, jakiego używa się w chórze; quo in choro cantantes uti solent
a. vox :
KodKWil p. 50 (a. 1397) : vigilias nowem leccionum cum missa defunctorum voce ch-i ... accomodare.
Item
musica :
ArLit IV p. 20 (a. 1492) : Stanislaus Obolecz musicam ch-em non legit.
b. liber: CodSil IX p. 252
( a. 1386) : libros omnes ... ch-es, cantuales.
KOMOR. p. 183 : ymagines ... in libris ch-bus.
Ita passim. Simili sensu abs. loco
subst. chorale,, -is n.
ArHist V p. 428 (a. 1415) : numerus librorum ... septem missalia ... antiphonaria ... ch-e sine legenda.
3. corulus (stipula) pałeczka dyrygenta chóru; qui a chorago adhibetur
AKapSąd I p. 397 (a. 1450) : duo coruli argentei c-es pro rectoribus chori.
Cf. DŁUG. Op. p. 420 .
II. cf. chorus II.
1. znajdujący się w chórze ko ścioła; in choro ecclesiae situs
DŁUG. LibBen III p. 182 : abbas Thinciensisutatur in ecclesia Cracoviensi... stallo canonicis debendo ch-i.
2. cappa szata używana przez dostojników kościelnych podczas modlitw w chórze; vestis, qua ornati primores inter sacerdotes in choro ecclesiae orabant
KodKWil p. 58 (a. 1398) : cappam nostram (sc. episcopi Vilnensis ) c-em.
KsgKaz p. 485 (a. 1399) : due cappe c-es.
Ita saepissime. Simili sensu habitus ( SSrSil I p. 323, a. 1482) , superpilicium ( AKapSąd I p. 326, a. 1418).
Inde sensu latiore
3. kapitulny; qui ad capitulum ecclesiae spectat
PreusUB I 1, p. 57 (a. 1230) : presentem paginam nostris sigillis scilicet episcopali et ch-i communimus (cf. KodMaz(K) p. 315; Dogiel IV p. 9).
KodWp II p. 124 (a. 1296) : canonici ... prelatum ... debent habere prepositum, cui quantum ad correctionem ch-em subesse debebunt.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)