Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CAREO

Gramatyka
  • Formycareo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -ui, -iturus
Znaczenia
  • I.
    • 1. być pozbawionym czegoś, wolnym od czegoś
      • α. + altari o kapłanie, któremu nie przydzielono określonego ołtarza w kościele
      • β. iur.+ aetate (annis pubertatis) być niepełnoletnim
      • γ. + luce być niejasnym
      • δ. + vita być martwym
      • ε. + viribus, vigore sim. (de actis publicis): nie mieć znaczenia
      • α.
      • β.
    • 2. zostać pozbawionym czegoś (zwł. za karę)
  • II. brakować

Pełne hasło

CAREO, -ere, -ui, -iturus
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • A.
[part. perf. caritus etcassus:
GŁOG. Alex. I fol. 93a : careo aliquando habet caritum et aliquando cassum in supino.
Cf. Th. III 449,18 sq. part. fut. act. caritaturus:
DŁUG. Hist. III p. 456 : sugillatione solenni ... stirps quoque sua caritatura.
Vim verbi prorsus insolitam atque ignotam explicat
GŁOG. Alex. I fol. 240b : careo id est exicco (fortasse a carie eam derivando ).]
I.
1. być pozbawionym czegoś, wolnym od czegoś; liberum esse ab aliqua re, (in malam partem) egere, privatum esse aliqua re.
N. glossam Pol.
RFil XXIII p. 280 (a. 1449) : c-ncium «strzadzączich».
N. locut.
α. altari o kapłanie, któremu nie przydzielono określonego ołtarza w kościele; de sacerdote, cui nullum certum altare ad officia divina peragenda assignatum est
KodWp III p. 540 (a. 1383) : ebdomadarius ... altare c-ns illud altare obtinebit.
β. iur. aetate (annis pubertatis) być niepełnoletnim; aetatem maturam nondum habere (cf. supra I 320,30 sqq.
KsgŁawKr p. 103 (a. 1373) : annis c-uit pubertatis.
StPPP VII p. 116 (a. 1497) : pueris ... aetate c-ntibus.
γ. luce być niejasnym; obscurum esse
Tom. VII p. 190 (a. 1525) : quomodo bellum gestum esset, c-ret luce.
δ. vita być martwym; mortum esse
PrPrz p. 37 (a. 1396) : piscis sine aqua vita c-ent.
ε. viribus, vigore sim. (de actis publicis): nie mieć znaczenia; irritum esse ( KodWp III p. 39, a. 1355 et saepius.
Item
origine veritatis ( ArPrawn I p. 14, a. fere 1400 ).
N. formulam
carere nolle domagać się; flagitare, poscere
α. pecunia
KsgŁawKr p. 71 (a. 1371) : promittens ... residuum ... quando ... c-re noluerint creditores pecunia ... expagare (cf. ib . p. 182, a. 1392 et p. 274, a. 1395).
StPPP VIII p. 258 (a. 1388) : si ulterius c-re dictis C marcis noluerit, tunc in hereditates ipsorum ... ipsam intromittere habent.
β. aliis rebus
Ztschr. LX p. 168 (a. 1301) : vobis mandamus aliquatenus c-re nolentes, quatenus ... interdictum ... relaxantes ... quos excomunicastis ... plene restituatis.
AGZ V p. 80 (a. 1435) : mandamus nulla volentes c-re ratione, quatenus etc.
Cf. etiam PP II p. 122 (a. 1450) .
2. zostać pozbawionym czegoś (zwł. za karę); privari aliqua re (praec. punitionis causa)
KodKKr I p. 7 (a. 1186) : si qua ... persona ... contra constitutionem ... uenire temptauerit ... honoris ... sui c-at dignitate.
KodWp I p. 88 (a. 1217) : si quis ter ammonitus non resipuerit, nobilitate ... c-at.
SchlUrk p. 410 (a. 1290) : si ... puella recesserit cum aliquo ... omnem portionem ... omnino c-at et ... sit privata.
Constr. ad
1—2: a. sq. abl. b. sq. acc. c. sq. gen. (fortasse ex Pol. nie mam c. gen. )
KodKKr II p. 62 (a. 1377) : divina obsequia ... c-ntia temporalium ... obmutescunt.
KH III p. 50 (a. 1416) : non c-ent huiusmodi facta supersticionis.
GŁOG. Alex. II fol. G 3a : substantia est ... c-ns alicuius actus.
Cf. Th. III 11 sqq. d. sq. de :
KsgHenr p. 89 : c-re de dicto censu.
PommUrk V p. 23 (a. 1311): dicta domina c-bit de suis redditibus.
KsgRachKr II p. 199 (a. 1399) : c-re ... de eisdem grossis.
e. sq. in c. abl.
AGZ XVIII p. 342 (a. 1494) : in prole ac ratione c-ns.
f. sq. ab (aliquo, i. e. aliquo auctore)
AKapSąd II p. 81 (a. 1430) : bos a morsibus canum est mortuus et eodem bove ab ipso canum domino c-et.
II. brakować; deesse, deficere
TPaw IV p. 488 (a. 1392) : fidejusserunt Dobeslaum c-nte manu (abl. qualitatis loco cognominis ) de Barszenino.
KodWp III p. 670 { a. 1394) : habebit triginta arbores pro meilificciis, nullo arbore c-nte.
KOMOR. p. 113 : pastore in ordine c-nte.
Cf. etiam AKap Sąd III p. 213 (a. 1528) .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)