Ogólne
Pełne hasło
Więcej

AFFECTUS-2

Gramatyka
  • Formyaffectus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um
Znaczenia
  • I. propr. propr. naruszony, dotknięty, osłabiony
  • II. transl. transl. usposobiony w jakiś sposób, nastrojony
    • 1.
    • 2. in malam partem: zmartwiony
  • III. zamiłowany w czymś
  • IV. rhet. rhet. odpowiedni, odnoszący się do rzeczy, o którą chodzi
  • V. + sanguine krewny

Pełne hasło

AFFECTUS, -a, -um adi.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
[superl. plurimum affectus pro affectissimus:
StPPP VII p. 578 (a. 1484) : plurimum affecti ad disciplinam.]
I. propr. naruszony, dotknięty, osłabiony; debilitatus, fractus, imminutus.
II. transl. usposobiony w jakiś sposób, nastrojony; dispositus, animatus; usurpatur c. adv. bene, male, sed etiam sine adv.
1. in bonam partem: usposobiony przyjaźnie, przychylny, skłonny, amicus, propensus
MATTH. p. 8 : hinc est, quod a-i ad mala paenas pro male actis debitas nimis graves iudicant.
ArHist XI p. 389 (a. 1473) : ad ... maiora servitia ut reddamur a-iores et promptiores.
Constr.
a. ad aliquid.
b. ad aliquem
NIC. BŁ. Serm. I p. 64 : Iudaei multum a-i erant ad Joannem.
c. erga aliquem.
d. alicui vel alicui rei:
CodEp III p. 111 (a. 1461) : non dubitat ... rex sanctitati tue esse notissimum, quantum expediat suo regno et regni prelatos esse suo statui et bono regni a-os.
Ib. p. 121 (a. 1464) : si hic pontifex se Venetis ... nimis a-um ostensurus est.
DŁUG. Op. p. 392 : episcopus non a-us carni aut sanguini ... sed ... benignus et gratiosus.
e. in aliqua re:
Tom. VI p. 138 (a. 1522) : agimus vre mti plurimas gratias, quod adeo a-am et sollicitam se prebet in rebus nostris.
f. abs.
AKapSąd I p. 528 (a. 1489) : ut tamen dni sint a-iores, placuit, ut etc.
N. locut.
a-us unius cordis zgodny; unanimis
Dogiel I p. 90 (a. 1498) : nam sicut ambo unius cordis Deo volente a-i sumus, ita unanimi voluntate ... omnia debemus peragere.
Cf. AFFICIO I A 2.
2. in malam partem: zmartwiony; afflictus
Tom. IV p. 306 (a. 1518) : dum jam pridem mtas sua reginam suam ... amitteret, pertesus et a-us, quod tam diu conjugis careret solatio, ad tuam mtem appulit animum.
Cf. AFFICIO I A 3.
III. zamiłowany w czymś; studiosus *JAC. PAR. II p. 124 : artium liberalium vigilans fuerit indagator ... a-ior tamen fuerit in partibus moralis philosophiae.
IV. rhet. odpowiedni, odnoszący się do rzeczy, o którą chodzi; conveniens, rem, de qua agitur, attingens.
V. sanguine krewny; i. q. Consanguineus
ArHist III p. 459 (a. 1493) : testificati sunt ipsum Iohannem Karnowsky ex utroque parente esse nobilem et ipsis sanguine a-um.
Cf. supra eorum consanguineum ... Johannem Karnowsky.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)