- F.
- Th.
- Dc.
- S.
- A.
I.
1.
propr.
przystępowanie, przybywanie; actus
accedendi
(opp.
recessus).
N. locut.:
α.
altaris
modlitwa,którą kapłan odmawia przed przystąpieniem do
ołtarza; oratio, quam sacerdos,
antequam ad altare accedat,legit
StSyn I p. 48 (a. 1436) : statuimus ... ut ... sacerdos ... missam celebraturus, ante huiusmodi celebrationem legere debeat a-um altaris.
β.
feminarum a-bus copulari
obcować
cieleśnie z kobietami; cum feminis
coire
AKap Sąd I p. 420 (a. 1456) : non potest toto corde habitare cum Deo, qui feminarum a-bus copulatur.γ. o gwiazdach: zbliżenie; de sideribus: appropinquatio.
2.
transl.
przystępowanie do starania się o
coś; actio, qua quis aliquam rem adipisci,
perficere aggreditur
KodWp I p. 190 (a. fere 1240): predicti ... patres ... ad absolutionem meam processerunt suscepta a me eadem satisfactione, quam in a-u absolucionis... contuleram.
N. locut.
quo a-u
jaką drogą,jakim sposobem; qua via,quo modo
Tom. I p. 149 (a. 1511) : quid faciendum, seu quo a-u negotium aggrediendum est.
II.
wyruszenie; egressus
CracArt I V p. 76 (a. 1429) : constitutus personaliter Nicolaus ... murator ante a-um suum versus curiam Romanam ad limina Sanctorum ffecit ... tale testamentum.
III.
przybycie; adventus
KodWp I p. 198 (a. 1242) : propter sollempnitatem loci ... monasterii et nostrum ... ibidem a-um.
Tom. VI p. 204 (a. 1523) : visum fuit nobis commodius tuum a-um ad nos usque in finibus hujus dominii differre.
IV.
o wojsku: natarcie, uderzenie,atak; de exercitu: impetus,
aggressus
CodEp III p. 505 (a. 1431) : premiseramus ... pro obtinenda ... ryppa fluvii ... banderia aliqua ... que in primis a-bus, habitis cum hostibus aliquibus exercitiis, unam rippam ... liberam habuerunt.
Tom. I p. 109 (a. 1517) : imperatorem ... aliud propositum pre se ferre, ut insperato a-u facilius votis suis potiatur.
V.
przystęp, dostęp;
aditus,facultas accedendi
(opp. egressus) propr.
et
transl.
N.
locut.
:
α.
cum a-bus et
egressibus
Lites I p. 418 (a. 1282) : concedimus ... filiolo nostro … totam terram ... cum ... aquarum decursibus, cum a-bus et egressibus suis ... ad ... possidendum; ita saepius.
β.
patet a-us
stellarum
istnieje dostęp do (określenia położenia) gwiazd; stellarum situs cognosci potest
COPERN. Rv. p. 114 : hic erat Basilisci locus, per quem et caeterarum non errantium stellarum patuit a-us.γ. in aliqua re nullum a-um habere być wykluczonym od czegoś; ab aliqua re excludi
StPPP I p. 114 (a. 1347) : proprios consanguineos interimentes ... in hereditaria successione nullum a-um obtinebunt, cf. ArPrawn II I p. 39 (a. 1374).
N. iur.
możność starania sięo coś drogą sądową; facultas incipiendi actionem in iudicio de aliqua re
KodWp II p. 315 (a. 1257) : dux ... filiis Golegonis hereditatem ... abiudicavit nullum (ullumed. ) a-um vel questionem sive querelam eis ... ad eam recuperandam in perpetuum relinquens.
KodMp II p. 225 (a. 1312) : irritamus ... priuilegium ... omnem a-um, additum, accionem ciuibus ... precludendo.
N.
eccl.
prawo papieża mianowania na
godności kościelne;
ius papae competens ad
dignitates ecclesiasticas promovendi
StPPP III p. 34 (a. 1510) : suas collationes ... adversus Romanas multiplices reservationes, a-us, regressus et coadiutorias ... aliaque id genus impedimenta tueri.
RHist XXX p. 291 (a. 1525) : quod de cetero non concedantur regressus, a-us et coadiutorie ... ad dignitates.
VI.
naturae
cechy wrodzone,charakter;
ingenium
DŁUG. Hist. I p. 502 : verum ille dominandi ... studio ardentior coepit confestim videri, quam naturae a-u, conditionibus et moribus suis conveniret.
VII.
dochód, zysk;
lucrum
Tom. II p. 85 (a. 1512) : nos ... ut avidus solet desiderare (-ri ed. ) a-us, anhelantes adventum (vestrum sc. ) expectavimus.