- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- L.
- B.
- A.
- Ha.
- N.
- K.
I.
propr.
1.
a.
prostowanie, wyprostowanie;
actus dirigendi, rectum faciendi.
Occ.
α.
prosta postawa; status erectus.
Syn.
elevatio (
GŁOG. Alex. I fol. K IIa).
β.
podniesienie się?
actus surgendi?
ArPrawn I p. 222 (saec. XV in.in) : in puteum ... sub spe e-is reciproce fuissem prolapsus.
b.
banderii, signi, vexilli
podniesienie do góry, wzniesienie (sztandaru); actus sursum elevandi, tollendi
DŁUG. Hist. II p. 21 : cuius signi e-o ... militibus ... admirationem ingessisset.
KodZagr p. 73 (a. 1499) : post e-em imperialis vexilli in Eberlingo nuper factam.
c.
crucis
wyruszenie na wyprawę krzyżową;
i. q. cruciata, expeditio fidei Christianae defendendae gratia suscepta
*CodEp II p. 48 (a. 1411) : hortamur, quatenus in vestris regnis ... e-em crucis per sanctissimum ... patrem super predictum Ladislaum latam dignemini demandare ad publicandum.
2.
(aedificiorum varii generis) zbudowanie, wzniesienie, postawienie; aedificatio, constructio
StPPP VIII p. 280 (a. 1388) : pro molendini e-e.
Lites II p. 180 (a. 1413) : circa fundacionem et e-em turris Slothoria dicte ... ducem captivaverunt.Ita saepius. Sensu latius translato dicitur etiam abacis ( RachBon I p. 59 ) , aggeris ( KsgCzer p. 162, a. 1416) , canalium ( ZabDziej IV 1 , p. 8, a. 1544) , civitatis ( APozn I p. 240, a. 1466) , piscinae ( KsgCzer p. 152, a. 1416) , pontis ( Cod Ep I p. 11, a. 1447 et saepius), rotae molaris ( PommUrk VI p. 148, a. 1322) , scamnorum lapideorum ( RachBon I p. 3 ) , villarum ( AKapSąd I p. 3, a. 1429). Sed praec. eccl. t. t. altaris, ecclesiae sim.: założenie, ufundowanie, erekcja; actus condendi, institutio
KodWp II p. 19 (a. 1289) : ne ... huic e-i et donationi ecclesiae aliquis possit calumniare.
PommUrk V p. 260 (a. 1316) : altaris e-em seu fundacionem confirmare.Ita vulgo, etiam canonicatus et praebendae ( KodWp V p. 472, a. 1428) , collegiatae ( ArHist X p. 317, a. 1449) , oraculi ( AKapSąd III p. 77, a. 1501) .
Locut.
α.
littera (-ae, privilegium) erectionis (-um)
KodMp IV p. 8 (a. 1386) : e-is ... literas scribi mandauimus.
AKapSąd III p. 84 (a. 1502) : prout lacius in litteris e-um ecclesie ... continetur.Ita saepius. Eodem sensu abs.
AKapSąd III p. 84 (a. 1502) : prout... in e-e noviter facta continetur.
Ib. p. 98 (a. 1503) : petens iuxta ... e-em sue ecclesie ... ipsum ... condemnari.Ita saepius.
β.
granicierum (metarum)
postawienie kopców granicznych, wyznaczenie granic; limitum designatio, determinatio finium
LibDisp p. 14 : bona ipsius a bonis predicti ... C. e-e granicierum et metarum fuerunt (ed. fuit) efficaciter limitata.
CodVit p. 663 (a. 1424) : distinccionibus, limitationibus ... e-bus metarum sive granicierum ... personaliter adesse non valentes.
KsgMaz III p. 63 (a. 1434) : pro granicierum e-e inter hereditates ... hec e-o debet esse firma.
γ.
fornacis
przestawienie pieca; actus denuo construendi
RachWaw p. 172 (a. 1531) : lutifigulo ... ab e-e fornacis, alias «od przekładania».Cf. ERIGO IV.
3.
singularia
a.
wzniesienie, pagórek; collis, monticulus
KsgPrzem I p. 317 (a. 1444) : tres partes ... agri circa e-em «v podneszena» iacentis.
b.
iur.
α.
tzw. przypowieść, tzn. sądowne domaganie się zwrotu czegoś; actus aliquid coram iudice vindicandi
KsgŁawWar I p. 211 (a. 1484) : e-o alias «przypovecz» Conradi ... Conradus ... erexit se alias «przypovyedzal szą»super cistam.Cf. ERIGO III 4.
β.
sensu non satis certo, i. q.
motio?
(cf.
s.
v. )
AGZ XIV p. 389 (a. 1453) : iudex pro e-e sua procuratori domine Duscze dedit terminum facialem(cf. contextum ).
II.
transl.
et in imagine
1.
mentis, cogitationis (ad Deum)
wzniesienie; sublatio
NIC. BŁ. Serm. I p. 102 : deuota oratio, quae consistit in mentis ad Deum e-e.
Id. Tract. fol. 55b : debet populus venire ad missam cum mentis e-e.
JAC. PAR. Serm. fol. 26b : cogitacionum nostrarum ad Deum e-o.
2.
animi
podniesienie; elatio
KrMU p. 92 (a. 1421) : et hac via in animi e-e duo domini ... processerunt.