Ogólne
Pełne hasło
Więcej

AGNOSCO-1

Gramatyka
  • Formyagnosco, aggnosco
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -vi, -itum
Znaczenia
  • I. dinoscere, discernere.
  • II. cognoscere, scire, intelligere.
  • III. approbare, verum vel ratum esse dicere.
  • IV. commonefacere, admonere

Pełne hasło

AGNOSCO s. AGGNOSCO, -ere, -vi, -itum
  • F.
  • Th.
  • S.
  • BJ.
  • A.
  • N.
I. rozróżnić, rozpoznać; dinoscere, discernere.
Constr. sq. acc.
II. dowiedzieć się, znać, rozumieć; cognoscere, scire, intelligere.
N.
refl. być w pełni władz umysłowych; mentis compotem esse
ŁASKI ComPriv fol. 205a : pueri tutor ... tutelam ... gerere debet ... quamdiu seipsum pre puericia siue sensualitate et impotentia sui corporis se a-re et reminisci non potest.
Pass. cieszyć się uznaniem; multis vigere, notum esse
MARTIN OP. Chr. p. 88 : eo tempore Marcus Porcius Cato Stoicus philosophus a-itur.
N. locut.
virum obcować z męż czyzną (o kobiecie); i. q.cognoscere
ib. p. 247 : quae asseruit se nunquam virum a-uisse.
Constr.
a. sq. acc.
b. sq. acc. c. inf.
c. sq. quod (iam Vlg. ).
d. sq. enuntiato interrogativo.
N. de cognitione Dei, fidei Christianae etc. (cf.
Th. I 1359,55 sqq.)
DŁUG. Hist. IV p. 159 : veri et unius Dei cultum a-ntibus.
AKapSąd II p. 666 (a. 1492) : fidei ... catholice irrefragabilem a-ndi veritatem.
III. uznawać (za prawne,ważne), przyznawać się do czegoś; approbare, verum vel ratum esse dicere.
Constr.
a. sq. acc.
b. sq. duplici acc.
c. sq. acc. c. inf.
d. iur. t. t. se ad aliquid: (certe ex Pol. przyznać się)
StPPP II p. 693 (a. 1464) : ad quam citacionem notarius se non a-uit ... nec ad datam neque ad sigillum (cf. RHist LXIX p. 336, a. 1477).
AGZ XV p. 32 (a. 1465) : se a-vit ad predictum forum mariti sui (
ib. XII p. 406, a. 1472 : ad vendicionem perpetuam patris eorum;
ib. XVIII p. 26, a. 1471 : ad eandem recepcionem dicti consensus).
AGZ XV p. 110 (a. 1471) : ad predicta se non a-cit alias «kthym szya rzeczham nye przyznawa».
N.
StPPP II p. 847 (a. 1483): non tamen se a-it, si aliquid wlnus sibi intulit.
RHist I p. 313 (a. 1548) : quantum vero allegat me a-isse ad homicidium, male et indebite procurator intelligit verba et intelligentiam meam.
StPPP II p. 902 (a. 1495) : ad patrem nec matrem se a-cit nec wlt.
IV. dawać do zrozumienia, upominać; commonefacere, admonere
AKapSąd III p. 63 (a. 1494) : quem eciam pluries eadem domina per certos homines avisabat et monebat a-ns, ut daret pacem sibi.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)