Ogólne
Pełne hasło
Więcej

AGNUS

Gramatyka
  • Formyagnus, angnus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -i
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. aries.
      • a. insigne nobilium Polonorum
      • b. + a-i censuales tributum
    • 2. + castus vitex agnus castus Linn.
    • 3. + auri genus pecuniae
  • II. transl. eccl.
    • 1.
      • a. Filius Dei;
      • b. oratio, quae in posteriore Missae parte dicitur
      • c. bulla cerea cum imagine agni paschalis expressa
    • 2. + pascuae coelestis religiosus

Pełne hasło

AGNUS s. ANGNUS, -i m.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • A.
  • N.
[ acc. pl. agnus : KsgKaz p. 487 (a. 1399) : vendidit oves sive agnus.]
I. propr.
1. baran; aries.
N. glossam Pol.
AGZ XI p. 199 (a. 1442) : a-os alias «baranow».
a. nazwa herbu Baranie Rogi; insigne nobilium Polonorum
StPPP VIII p. 547 (a. 1398) : quod sit frater ipsorum nobilis de clenodio Cornua A-i.
StPPP VIII p. 922 (a. 1400) : de clenodio Cornuum duorum A-orum.
b. a-i censuales danina; tributum
AGZ XI p. 348 (a. 1449) : pro a-is censualibus alias «dan» pro castro Sanok dandis annuatim.
2. castus włoska wierzba; vitex agnus castus Linn. GLrI p. 277 .
3. auri rodzaj pieniądza; genus pecuniae
*MPVat I p. 326 (a. 1333) : assignavit dicte camere ... IIcLI den. a-os auri.
Cf. AGNELLUS II.
II. transl. eccl.
1. Dei
a. Baranek Boży; Filius Dei; eodem sensu coelestis ( DŁUG. Hist. I p. 112 ) , immaculatus ( KodKrak p. 598, a. 1463) , incontaminatus ( ib.), mansuetus ( ArHist V p. 434, a. 1460) , paschalis ( StSyn VI p. 48, a. 1415) , verus; ( KodWp II p. 34, a. 1290) et abs.
N. locut.
A-i sponsa Ko ściół; Ecclesia
*CodEp II p. 211 (a. 1428) : incontaminatam A-i sponsam.
b. modlitwa pod koniec Mszy św. ; oratio, quae in posteriore Missae parte dicitur
ArPrawn V p. 513 (a. 1517) : si prelatus ... ante ultimum A-us de ecclesia exiverit.
c. tzw. agnusek; bulla cerea cum imagine agni paschalis expressa
AKapSąd III p. 272 (a. 1500) : due ampule ... item a-us Dei ac alie multe plures reliquiae.
2. pascuae coelestis zakonnik; religiosus
DyplMog p. 21 (a. 1266) : pascuae celestis a-os id est religiosos.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)