General
Full Entry
More

EXHAURIO

Grammar
  • Formsexhaurio, exaurio
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -ire, -si, -stum
Meaning Outline
  • I.
    • 1.
      • a. + umores, aquam effundere, emittere.
      • b. evacuare, exinanire (liquida hauriendo).
      • c. admittere, combibere
    • 2.
      • a. vacuum reddere, evacuare, exinanire
      • b. exinaniendo inopem atque egentem reddere, spoliare, nudare.
  • II. + 1 consumere, atterere (erogandis opibus, pecuniis sim.) affligere, infirmare.
  • III.
    • 1. + labores, molestias, bella subire, perpeti, tolerare (saec. XVI).
    • 2. exsequi, persequi (saec. XVI).

Pełne hasło

EXHAURIO s. EXAURIO, -ire, -si, -stum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • A.
I.
1.
a. umores, aquam wyczerpać, wylać; effundere, emittere.
b. opróżnić, wypróżnić (z wody); evacuare, exinanire (liquida hauriendo).
c. singulare: zabierać, przyjmować, wchłaniać w siebie; admittere, combibere
Inst. p. 103 : ut recentiores caere sigillum facillime admittunt, sic tenella aetas nutricum affecciones sine ulla difficultate e-it, permanentque, quae rudioribus annis percaepimus, diuturniori tempore.
2.
a. wyczerpać, zużyć, opróżnić; vacuum reddere, evacuare, exinanire , v. gr. bursam, loculos, marsuppium, pecuniae summam, meton. virtutes,
b. zubożyć, złupić, ogołocić; exinaniendo inopem atque egentem reddere, spoliare, nudare.
Constr. abs. vel sq. abl. separ.
II. 1 . wyczerpać, nadwerężyć, osłabić, zniszczyć; consumere, atterere (erogandis opibus, pecuniis sim.) affligere, infirmare.
Constr.
a. abs. b . sq. abl. instr. c. sq. ex :
Tom. VI p. 320 (a. 1523) : ex hac victoria ... exercitus e-ti sunt.
Ita saepius. d. sq. in c. abl.
KodKrak p. 681 (a. 1456) : in ipsius viribus e-ta civitas.
Ita saepius. e. sq. per :
AGZ IV p. 209 (a. 1494) : cives ... qui anno presenti per ignem sunt e-ti (nisi leg. exusti) et anichilati, ab omnibus censibus ... debent esse ... liberi.
2. zużyć na coś; absumere in usum, adhibere, consumere
CALLIM. Hist. p. 60 : quicquid vero laboris ac periculi bellicis actionibus e-ndum esset, ab eo hoste imminere, cuius impetus etc.
RachBon II p. 12 (a. 1545) : summa omnium vasorum salis hoc anno venditorum, donatorum et e-torum facit vasa 520 (cf. ib. p. 18).
Cf. Th. V 2,1409, 57 sqq.
III.
1. labores, molestias, bella sim.: znosić, wytrzymywać; subire, perpeti, tolerare (saec. XVI).
2. wypełniać; exsequi, persequi (saec. XVI).
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)