- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
MARTIN. OP. Serm. p. 289 nlb. : vt purgatio spiritualis melius sit efficax.]
I.
1.
(de hominibus) zdolny do osiągnięcia zamierzonego celu; qui aliquid efficere potest.
N. per
sonificationem magistra rerum efficax experientia (
CodSil V
p. 191, saec. XIV med.med
et passim in epistulis
saec.
XIV—XV).
2.
de rebus
a.
skuteczny,pomocny, owocny, dający pożądany wynik; efficiendi vi praeditus.
Praeterquam de
remediis
(propr.
et in imagine) dicitur etiam de
abstr.
v. gr.
cura (
KH XLVII
p. 75, a. 1429)
, desiderium
(
KodWp III
p. 301, a. 1367
), effectus (
DokMp I
p. 157, a. 1368)
, incrementum salutis
(
ib.
p. 251,
a. 1391)
, memoria (
PommUrk V
p. 342, a. 1317)
.
Glossa
Pol.
ArLit III p. 163 (saec. XV med.med) : e-x «stateczny».
Constr.
a.
sq.
gen.
b.
sq.
ad. c.
sq.
in
c.
acc.
d.
sq.
pro :
WiadPol p. 198 (a. 1583) : lagenulam ... cuiusdam ... compositionis ... pro affectionibus stomachi e-issimae.Cf. Th. V 2,161, 67.
b.
posiadający moc prawną, ważny, legalny; publica auctoritate praeditus
KodMp II p. 172 (a. 1288) : volumus et ex proposito statuimus e-i, vt ... incole ... ab omni exaccione ... sint... liberi.
DokMp I p. 27 (a. 1317) : principum sermones ... e-bus testimoniis litterarum fulciuntur.
KodWp III p. 169 (a. 1360) : litteram nostram ... sigilli nostri ... e-i appensione communitam.
Iuxta posita ad
1—2: sufficiens (
KodMp IV
p. 28, a. 1389
et saepius), validus (
AEG. Th. fol. C 1b
et saepius).
Opp.
insufficiens (
DokMp I
p. 144, a. 1364).
II.
1.
wyraźny, pewny, niezawodny; manifestus, planus, certus
MATTH. Dial. fol. CVIIIa : certiora et e-iora ... signa ... habitualis dulcedinis.
DŁUG. Op. p. 127 : cum tam e-x visio disparuisset.
Ib. p. 295 : vidit claro ete-i aspectu.Ita passim saec. XV—XVI, v. gr. signum ( id. Hist. IV p. 30 et saepius), causa ( Tom. III p. 143, a. 1514 et saepius). Occ. ostateczny; peremptorius
APozn I p. 364 (a. 1464) : omnis strepitus iurgiorum ... conquiescat finemque recipiat e-em.
2.
veritatis
et abs. : wiarygodny, prawdziwy; fide dignus, fidus, verax
FormJ p. 61 : promissum effectui subtrahit et verbum eius non est e-x veritatis.
DŁUG. Hist. I p. 388 : e-x et verax fuisse denuntiatum sibi per abbatem oraculum.
Ib. V p. 305 : coniecturatum ... fuit a prudentibus et solertibus viris coniectura e-i et probabili.
Inde:
rzeczywisty, prawdziwy; verus, germanus
DŁUG. Op. p. 115 : infans e-i pelle ... vestitus est (cf. supra cutem ... toto non habebat corpore).