General
Full Entry
More

CONSECRO

Grammar
  • Formsconsecro
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -are, -avi, -atum
Meaning Outline
  • I. eccl.
    • 1.
      • a. Deo dedicare, sacrum facere, v. gr.
      • b. sacrare, v. gr.
      • c. + Hostiam transsubstantiationem, quae dicitur, peragere
    • 2. episcopum (sacerdotem) creare.
  • II.
    • 1.
      • a. + in deos inter deos referre.
      • b. colere, sacrum habere, celebrare
    • 2.
      • a. aliquid immortale reddere, posteris com mendare
      • b. ascribere, destinare.
  • II. obsecrare

Pełne hasło

CON-SECRO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • Ha.
  • A.
  • N.
I. eccl.
1.
a. poświęcać; Deo dedicare, sacrum facere, v. gr. ecclesiam ( KodMp I p. 5, a. 1191 et saepissime), altare ( CracArt IV p. 93, a. 1435 et saepius; additur sub nomine sancti: StSyn I p. 53, a. 1446).
b. święcić, poświęcać; sacrare, v. gr. panes (in festo Paschae: AKap Sąd II p. 59, a. 1424 ; simili sensu tortas ( ib. p. 874, a. 1448 et saepius), lumina cerea ( RachKról p. 220, a. 1478).
c. Hostiam konsekrować; transsubstantiationem, quae dicitur, peragere
AKapSąd II p. 626 (a 1471) : mos ... Ecclesie est non debere c-ri Corpus Dominicum in Parasceve Domini.
Ib. III p. 94 (a. 1502) : de dispersione Hostiarum c-tarum, quibus debebat ... communicare.
2. wyświęcać (na kapłana, biskupa); episcopum (sacerdotem) creare.
N. constr.
α. sq. ad:
DŁUG. LibBen III p. 4 : praepositus ... tam ad infulam quam ad baculum per episcopum ... c-atur.
β. sq. in c. acc.
*Lites I p. 421 (a. 1310) : in episcopos se faciunt c-ri.
Ita saepius.
Item
in regem koronować; regio diademate imposito regem creare
DŁUG. Hist. II p. 333 : nuntius apostolicus Mendogonem in regem c-verat.
II.
1.
a. in deos sim.: zaliczyć w poczet bogów; inter deos referre.
b. czcić, święcić; colere, sacrum habere, celebrare
MARTIN. OP. Chr. p. 157 : Antoninus Pius inter diuos relatus est et merito c-tus.
DŁUG. Hist. IV p. 192 : Iohannis et Hieronymi martyrum ... sequaces ... memoriam inprimis eorum c-ant celebrandamque quotannis decernunt.
2.
a. zapewnić czemuś nieśmiertelność, utrwalić; aliquid immortale reddere, posteris com mendare. Saepius additur aeternitati ( CorpJP III p. 344, a. 1518 ; Tom. VII p. 227, a. 1525 ; ad aeternitatem ib. I p. 19, a. 1507) , immortalitati ( MonStp p. 57, a. 1572) , perpetuitati ( IANIC. p. 275 ).
b. alicui: poświęcić, dać komuś; ascribere, destinare.
II. singulare: błagać gorąco, zaklinać; obsecrare
DŁUG. Hist. IV p. 73 : regem ... non tam precibus quam uberrimis lacrimis c-at et rogat, ne etc.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)