- F.
- Th.
- S.
- A.
KodKKr I p. 216 (a. 1340) : fructus perhennes carpiuntur.
CodEp I 2, p. 325 (a. 1453) : carpiuntur ab eo... episcopi (cf. Th. III 491,45 sq. ).part. perf. cerptus:
ListMił p. 190 : fama optima cerpta iaceret.part. fut. act. carpsurus:
ROYZ. II p. 226, v. 2 : Zoile ... quid carpsurus... eras?]
I.
A.
propr.
1.
zrywać (kwiaty, owoce); vellere, rescindere,
v.
gr. flores, fructus, item per metonymiam pomarium (
AKapSąd II
p. 9
.7, a. 1434)
.
N. in imagine
MARTIN. OP. Serm. p. 387 : de qua arbore vitae humanum genus tmpore passionis Christi triplicem vitam c-sit.
N. glossam Pol.
RFil XVI p. 343 (a. 1446) : c-e «obryvay».
2.
lanam
gręplować, czesać (wełnę); carminare,
pectere.
3.
szarpać, niszczyć, nękać; lacerare, vexare, affligere
a.
homines:
praec. hostem.
N. locut.
aliquem vulnere
ranić; vulnerare
DŁUG. Hist. V p. 111 : gravi ... vulnere a te, serenissime rex, c-imur.
b.
res,
v.
gr.
cibos ore .In imagine dicitur de
morbo (
PAUL. CR. p. 134, v. 24 : formae... bonum ... caducum, quod dies, morbi ... sedulo ... c-unt), hieme (carmen Adae Świnka ap. DŁUG. Hist. IV p. 468 : flores quos non c-it hyems, aestu nec Syrius urit).
B.
transl.
1.
zaznać, doznać (radości, szkody);
sentire, experiri,
v.
gr. laetitiam, gaudium.
N. locut.
α.
auram
żyć;
vivere.
Simili sensu
munera poli:
PAUL. CR. p. 43, v. 70 : dum c-at nitidi munera grata poli.
β.
iter (viam)
przemierzać drogę;
i. q. facere.
Simili sensu
cursum itineris (
KADŁUB.
p. 33
),
item deductum per invia (
ib.
p. 206
).
Inde in imagine
cursum vitae (
RFil IV
p. 309,
saec. XV).
γ.
somnum
spać;
dormire.
δ.
usum mensae
ucztować; cenare
OLOCH. p. 22, v. 89 : o procul est Christus, mense dum c-itur vsus.
2.
poruszyć, dotknąć (w mowie); verbis attingere
Tom. IV p. 323 (a. 1518) : tacendum itaque mihi esset ... sed rem c-re consultum videtur.
3.
czynić zarzuty, krytykować, karcić; detrectare, reprehendere, contemnere.
Additur
maledictis atque exsecrationibus (
DŁUG. Op.
p. 25
)
, rigida sugillatione (
id. Hist. I
p. 245
), per litteras (
AAlex
p. 116,
a. 1502).
N. constr.
a.
sq.
de :
DŁUG. Hist IV p. 227 : nuntiis, qui illum (sc. Sigismundum Romanorum regem ) de neglectu ... c-rent, destinatis.Etiam omisso acc.
ArPrawn I p. 482 (a. 1564) : causam c-ndi et querendi de plebanis.b. sq. quod:
DŁUG. Hist. V p. 300 : Cruciferorum procurator ... c-ns Kazimirum Poloniae regem, quod etc.
4.
rościć pretensje; sibi vindicare
DŁUG. Hist. V p. 300 : Casimirus rex sibi Prussiam et eius titulum ... in praeiudicium ... Romanae Ecclesiae ... c-bat.
II.
vice verbi capere fungi videtur
1.
propr.
a.
res: przyjmować, brać; sumere
ZABOR. Orth. p. 1 : ocyus huc propera et manibus tu c-e libellum.
b.
homines: chwytać, ujmować; prehendere
StPPP IX p. 20 (a. 1420) : si non exsoluerit ... Ribka ... Bernardum habet potestatem c-re ... et in eodem recipere, quod haberet super se.
2.
transl.
a.
osiągnąć, uzyskać; assequi, adipisci,
v.
gr. fructum (
NIC. POL.
p. 60, v. 238
;
KodKKr I
p. 216
et saepius), incrementa (
AGZ V
p. 43, a. 1422)
, depressionem (
KodMp IV
p. 413, a. 1443).
b.
podjąć, suscipere, aggredi
ArPrawn I p. 251 (saec. XV) : in mandatis solertem vigiliam c-re.