- F.
- Th.
- Dc.
- S.
- B.
- A.
               I. 
               miedź, spiż;  cuprum vel
                  metallum ex cupro stannoque
                     conflatum.
               
               
            
                      Eodem sensu 
                   
                                            
            
                   aes cyprum 
                  
                     
                        GLr I 
                        p. 478
                        .  
                  
               
                                        
               II. 
               metal w ogóle (poza złotem i srebrem?
               
               );metallum
                  generaliter (excepto auro et argento?) 
               
               
            KodWp II p. 49 (a. 1291) : cum omnibus utilitatibus ... in ... aurifodinis, argentifodinis et salinis vel cuiuscumque fuerit utilitas ae-is.
KodPol II p. 686 (a. 1323) : vtilitas metalli siue e-is.
               III. 
               
                  pl.  przedmioty z miedzi,
                  spiżu (zwł. dzwony, trąby);  res ex aere factae
                  (praec. campanae, tubae).
               
            
                      N.  
                   
                                            
            
                  
                  w opisie herbu: szyszak; 
                     in insignibus describendis: galea 
                  
                                        ArPrawn V III p. 106 (a. 1410) : de clenodio ... Bilina ... pro signo deferentes es et super es crucem.
ArHist III p. 330 (a. 1423) : de clipeo ... Byliny et in clipeo es cum cruce.
               IV. 
               pieniądze;  pecunia (eodem
                  sensu etiam
                  pl. ).
               
            
                      N.
                      locut. 
                                            
            
                   in corpore et ae-e punire ( 
                     
                        AKapSąd III 
                        
                        p. 255, a.
                           1497
                      
                   ; 
                     
                         ArPrawn I 
                        p. 302, a.
                           1553) 
                   . 
                  
                                        
                     1. 
                      alienum  
                     długi;  pecunia mutua 
                     (eodem sensu 
                     aes contractum: 
                        
                            DŁUG. Hist. V 
                           p. 635
                           
                         
                      ; 
                        
                            Op. 
                           
                           p. 473
                           ).  
                      ;
                  
                           N.  locut.  
                                                        
                        
                        
                                                    
                     
                           α.  ae-e alieno involvi ( 
                              
                                 DŁUG.
                                       Hist. II 
                                 p. 323,
                                 
                               
                           
                           cf. 
                            
                           
                              
                                 CRIC. 
                                 p. 30 
                                 v. 7), 
                            irretiri (
                              
                              
                                 DŁUG. Hist. V 
                                 p. 328
                                 ) 
                            , teneri in aliqua summa pecuniae ( 
                              
                                 ib. 
                                 p. 512
                                 ), 
                            ae-i alieno obnoxium esse ( 
                              
                                 ib. 
                                 p. 563
                                 ).  
                           
                        
                        
                           β.  aes alienum contrahere.
                        
                     
                           Opp.  
                           
                         
                                                        
                  
                        deducere, solvere, dissolvere; ae-e alieno aliquem levare ( 
                           
                              *CodEp I 2 
                              p. 303, a.
                                 1490).  
                        
                     
                                                    
                     2. 
                      benignum  
                     ofiara, jałmużna; 
                        stips
                     
                  MPH IV p. 902 (a. 1589) : magnam Catherina Vapowska benigno ae-e iuuit partem.
                     3. 
                      grave  
                     duża suma pieniędzy;  multa pecunia
                     
                  DŁUG. LibBen I p. 188 : area gravi ae-e et cum difficultate redempta;eodem sensu ingens ( URSIN. fol. 31b ) ; opp. facile :
DŁUG. Hist. III p. 278 : vulgus ... facili ae-e redemptum est.
ConcPol III p. 86 (a. 1519) : complures ... facili ae-e ... statuta distrahentes.
                     4. 
                      pronum  
                     gotówka;  parata
                        pecunia
                     
                  DŁUG. Op. p. 360 : ut octingentas marcas ... prono ae-e persolveret.
                     5. 
                      minutum  
                     grosz;  grossus,
                        obolus ( 
                        
                           NIC.
                                 B. Serm. I 
                           p. 337 
                           
                         
                     
                     et saepius);
                      opp. 
                      solidus (
                        
                        
                           Tom. X 
                           p. 34, a.
                              1528).  
                     
                  
                  
                     6. 
                      publicum  
                     skarb państwowy; 
                         fiscus.
                     
                     
               
                            N. 
                         
                                                        
                        
                        
                                                    
                  
                           α.  ae-is publici depositarius
                              
                           cf. 
                             DEPOSITARIUS.
                           
                        
                        
                           β. 
                           
                           ex ae-e publico  
                           na koszt państwa;  sumptu
                              publico
                           
                     AAlex p. 512 (a. 1505) : si … ex publico ae-e eam expensam facerent.
Tom. III p. 114 (a. 1514) : ex e-e publico nulle ... gentes in defensionem sucepte sunt.
               V. 
               żołd;  stipendium
                     militum.