Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ALIAS

Gramatyka
  • Formyalias
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana
Znaczenia
  • I.
    • 1. alio tempore.
    • 2. olim, illo tempore.
    • 3. in posterum, postea.
  • II.
    • 1. alibi, aliorsum.
    • 2. aliunde
  • III.
    • 1. aliter, alio modo, alia ratione.
    • 2. contra, si aliter res se habeat.
    • 3. propter alias res, alia de causa
    • 4. ad alias res obtinendas
    • 5. ceterum, plerumque.
    • 6. omnino, praeterea.
    • 7. aut

Pełne hasło

ALIAS adv.
  • F.
  • Th.
  • S.
BJ.
  • A.
I. de tempore
1. kiedy indziej; alio tempore.
N. locut.
a-s ... a-s raz … kiedy indziej; modo ... modo
CALLIM. Rhet. p. 147 : animi semper vera laus sed non una: namque a-s etatis gradus gestarumque rerum ordinem sequi spetiosius fuit … a-s in speties virtutum dividere laudem fortitudinis, iustitie etc.
2. ongiś, swego czasu; olim, illo tempore.
3. nadal, na przyszłość, później; in posterum, postea.
II.
de loco
1. gdzie indziej, dokąd indziej; alibi, aliorsum.
N. locut.
nullas a-s nigdzie indziej; nusquam alibi
KodMp II p. 236 (a. 1317) : quod nullas a-s extra ipsam villam ad iudicium trahantur.
KodTyn p. 162 (a. 1382) : kmetones vero nullas a-s debent respondere ... nisi ... coram ... sculteto.
N. constr. c.
quam :
KodPol I p. 158 (a. 1298) : non a-s extunc quam in Junivladislavia [etc. (cf.] *KodKKr I p. 15, a. 1215).
2. skądinąd; aliunde
SSrSil VIII p. 237 (a. 1463) : undecunque a-s derelicti.
Dogiel I p. 388 (a. 1474) : clenodia, quae a nobis ... aut a nostra conthorali … aut a-s ei venerint.
III. de modo
1. inaczej,w inny sposób,w innej formie; aliter, alio modo, alia ratione. Usurpatur quoque a-s ... a-s vel a-s ... seu i. q. sive...sive.
Praecedit saepe glossas Pol.
StPPP VIII p. 219 (a. 1387) : campos a-s «niui».
RachJag p. 419 (a. 1412) : pro IV cribris a-s «sitha».
N. iuncturam abundantem
StPPP II p. 739 (a. 1467) : et non a-s aliter.
ArPrawn IV p. 267 (a. 1347) : non plus recipiant, nisi moderatim pabulum et victum, sine quo a-s transitus ipsorum haberi non possit.
Constr.
a. c. nisi:
VL I p. 34 (a. 1347) : nisi metu poenae ... nequeunt a-s prohiberi.
AKapSąd III p. 322 (a. 1526) : non a-s nisi de consensu prefatorum.
b. c. atque:
Dogiel I p. 600 (a. 1411) : fecimus ordinationem a-s atque pridem temporibus perpetuis ... tenendam.
2. w przeciwnym razie,w innym wypadku; contra, si aliter res se habeat.
N. constr. sq.
si :
StPPP VIII p. 88 (a. 1383) : a-s, si pro eisdem pecuniis ipsum Bartkonem ... inpedierint.
Ib. p. 443 (a. 1398) : a-s autem, si post lapsum dictorum sex annorum supervixerit, tunc
etc.; sed invertitur
StPPP VIII p. 506 (a. 1398) : si a-s non solverit, tunc etc.
3. z innego powodu, z innego tytułu; propter alias res, alia de causa
*KodWp III p. 117 (a. 1358) : sunt ... nobis et ... ecclesie ... tam nomine procurationum, censuum, redituum ... quam a-s in diversis pecuniarum ... summis ... obligati.
Ib.
p. 152 (a. 1360) : per quoscunque tenentes, custodientes aut a-s exhibendi facultatem habentes, ea privilegia vobis ... exhiberi faciatis.
4. do innych celów; ad alias res obtinendas
Somm. I p. 932 (a. 1205 datum asseritur,immo est saec.XIII): he ville … in vestitum monialium ... et non a-s debent pertinere.
APozn II p. 175 (a. 1486) : quos florenos sua paternitas ... convertere poterit vel pro dominis altaristis ... aut a-s, ubi sue paternitati ad placitum fuerit.
5. zresztą, zwykle; ceterum, plerumque.
6. pod każdym innym względem,w ogóle; omnino, praeterea.
7. lub też; aut
AKapSąd III p. 160 (a. 1512) : Iacobo appellante ad sedem apostolicam a-s ad sedem metropolitanam; cf. continuo infra alternative appellavit.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)