- F.
- Th.
- S.
- B.
I.
1.
iur.
t. t. pozbycie czegoś, przekazanie prawa
]np. własności drugiej osobie w drodze umowy;
actus \ alienandi iura,v.
gr. dominium rei ad alterumi per contractum transferendi,
cf.
ALIENO I 1.
N. simili
sensu
curae :
LiegnUB p. 255 (a. 1402) : mansionarius, cui cura committetur, divinis officiis ... ad finem debeat interesse, nisi infirmitate vel a-e cure ... fuerit impeditus.
N. locut.
α.
titulus a-is
podstawa prawna pozbycia; ius, quo
potestas alienandi aliquid nititur
KodWp II p. 121 (a. 1296) : damus ... Gnewomiro ... eandem hereditatem omni a-is tytulo ipsam alienare.Cf. KodPol II p. 660 (a. 1330) ; PrzywKr p. 6 (a. 1360) ; KodMp I p. 351 (a. 1368).
β.
a-em alicui inferre
pozbyć na czyjąś szkodę; aliquid damno
alicuius alienare
DŁUG. Hist. V p. 594 : plurimas ... vivens ecclesiae intulerat Gnesnensi a-es tam in decimis quam in villis.
γ.
a-em contrahere
zostać przekazanym w cudze ręce; in alterius
manus tradi
DŁUG. Hist. II p. 325 : ne ... portio haereditatis suae ex contractu huiusmodi ampliorem a-em contraheret.
2.
zrzeczenie się (prawa do czegoś); actus renuntiandi alicui
rei (iuri)
APozn II p. 112 (a. 1482) : proximitatis a-i adfui.Cf. ALIENO I 2; ALIENUS II B 2 a.
II.
A.
propr. usunięcie,
wydalenie; actus removendi
a.
skądś; alicunde
AKapSąd II p. 786 (a. 1514) : sub pena a-is de diocesi.
StPPP XII p. 554 (a. 1531) : a-e et privatione suae patriae sive alias domus puniatur.Cf. ALIENO II A 1 a.
N.
zezwolenie na opuszczenie gruntu; licentia abeundi
ex agro concessa colono
StPPP XII p. 553 ( a 1530): cmetho a-em de agro suo petit et petivit.b. ze stanowiska; ab aliquo officio gerendo
ArHist V p. 405 (a. 1525) : a-o talis ([rectoris sc.)] ut nulla reputabitur inofficiosa.
AKapSąd III p. 331 (a. 1533) : sub pena a-is.
Concl. p. 229 (a. 1539) : propter repentinam a-em a servicio.Cf. ALIENO II A 1 c.
B.
transl.
1.
animorum, mentium
et
abs.
niechęć,wrogość;
aversio, odium.
N.
locut.
in odium et a-em verti
oddać się nienawiści; odium
atque inimicitiam concipere
MIECH. p. 118 : Rutheni in odium et a-em uersi sunt.Cf. ALIENO II B1.
2.
mentis, sensus
et
abs.
utrata zmysłów, przytomności, szaleństwo;
dementia, furor,
insania.
N.
locut.
divina a-o
URSIN. fol. 8a : sunt furoris ... species due: vna ex humanis proveniens morbis ... altera ex diuina mentis a-e.
Ib. : amor diuina quaedam a-o ac velut sui ipsius oblivio.Cf. ALIENO II B 2.
III.
phil.
gramm. zmiana znaczenia;
vis vocabuli commutata
GIEŁCZ. p. 155 : a-o est acceptio termini in propositione respectu alicuius additi, cuius alienatur terminus a suppositione (ed. suppopositione) ut: homo rudibilis currit.Cf. ALIENO III.