- F.
- Th.
- S.
- A.
KsgPrzem I p. 115 (a. 1422) : promisit Laurencium non aggrediare.3. sg. con. imperf. aggrediretur
StPPP VII p. 467 (a. 1455) : ut ... hostem armis aggrediretur (cf. Th. [I 1315, 37 sqq.).3. sg. ind. perf. act. aggressit:
StPPP IX p. 254 (a. 1546) : dominus ... molendinum ... Iohannis ... aggressit.part. perf. sensu pass.
StSyn VII p. 10 (a. 1217) : pugna unanimiter agressa (cf. AConst p. 54, a. 1362; KodWp I p. 391, a. 1271),
KodWp I p. 351 (a. 1262) : a-ns ... agresso ... quadraginta marcas persolvet.
Tom. V p. 71 (a. 1519) : importuno tempore agressa res (cf. Th. [I 1315, 31 sqq.).gerundivum pro part. fut. act.
PP II p. 158 (a. 1453) : mercatores iter conceptum aggrediendi.]
               I. 
               propr. 
                
               
            
                  A. 
                  
               
                     1. 
                     
                  
                        a. 
                         aliquid  
                        dochodzić, docierać; 
                           ad aliquem locum
                           appropinquare, accedere 
                        (syn. 
                        
                           
                        pervenire: 
                           
                               AGZ IX 
                              p. 153, a.
                                 1497).  
                        
                        
                     
                              N.  glossas
                                 Pol. 
                                                        
                           
                            
                           
                                                    
                     StPPP II p. 582 (a. 1449) : qua ... via ... Mathias a-ssus est alias «dochodzil» campum et agros eius.
RFil XXV p. 156 (a. 1450) : a-i «przistampicz».
                        b. 
                         (ad) aliquem  
                        przychodzić, przystępować do kogoś; 
                           ad aliquem accedere, aliquem
                              adire.
                        
                        
                  
                               N.
                               locut. 
                                                        
                     
                           
                            in persona propria  
                           przybyć osobiście;  de eo,
                              qui aliquem ipse adit 
                           
                                                    *CodSil(M) p. 107 (a. 1157) : dux ... Poloniae ... principes nostros tum per nuncios ... tum in persona propria a-ns.
                     2. 
                     występuje w znaczeniu czasowników: fungitur vice verborum:
                     α. 
                      ingredi :
               ArPrawn I p. 248 (saec. XV) : fauste in hoc mundi palacio a-ntes.PP II p. 158, cf.
Tom. I p. 149 (a. 1511) : alie vie a-nde sunt nobis.β. egredi:
Tom. V p. 247 (a. 1520) : magistrum ... venire ... ad nos ... ac hodie ... de sede sua ... a-ssurum (ed. agressuram).γ. c ο n g r e d i :
MARTIN. OP. Chr. p. 416 : nullatenus audebant bello generali cum Christianis a-i.
                  B. 
                  
            
                     1. 
                     udać się, zwrócić się do kogoś (np. z prośbą, pytaniem, obelgą);
                        aliquemadire (v. 
                         g. petitione, interrogatione, contumelia).
                     
                     
                     
                  
                  
                     2. 
                     starać się kogoś pozyskać;  aliquem sibi benevolum reddere conari 
                     (etiam addito
                      abl. 
                      modi v. g.
                        muneribus). 
                  
                  
                     3. 
                      aliquem, (ad) aliquid  
                     napadać,
                        najeżdżać;  invadere, impugnare,
                           adoriri.
                        
                     
                     
                  
                           N.  in
                           imagine 
                                                    
                  
                        
                         aedem  
                        wtargnąć do świątyni;  aedem violare
                        
                                                CodEp III p. 83 (a. 1455) : sacras a-i edes et de eis ... in auro, argento et gemmis ... habere subsidium impellimur.
                     4. 
                     iur. 
                      
                     aliquem (pro aliqua re) iure, iudicio, litibus  
                     et
                      abs. 
                     :
                      wszczynać proces, występować sądownie przeciw komuś;  contra aliquem
                           iure procedere.
                     
                     
               
                            N.  
                         
                                                    
                  
                        
                        aliquem puniendum  
                        poddać karze;  poena
                           afficere 
                        
                                                CorpJP III p. 162 (a. 1511) : qui … prohibitionem nostram ... transgressus fuerit, ... puniendum a-emur.
               II. 
               transl. 
                
               
         
                  1. 
                   przystąpić do czegoś, podjąć, rozpocząć coś;  ad aliquid
                     agendum accedere, aliquid suscipere, incipere (v. 
                   g. opus, negotium, consilium, bellum). 
               
                        Constr. 
                      
                                                
                     
                      
                     
                                            
               
                        a. 
                        
                           sq. 
                            acc. 
                            
                        
                     
                     
                        b. 
                        
                           sq. 
                            inf. 
                           
                              
                           
                        
                     
                     
                        c. 
                        
                           sq. 
                            ad. 
                     
                  
                  2. 
                  osiągnąć, uzyskać; 
                     adipisci 
                  
            MPH II p. 549 (saec. XIII medio): Mesko ... Cracoviae principatum a-itur.
ChrHP p. 490 : anno Doimini 965 Huni Christianitatis sunt a-ssi nomen.